Historia medycyny

Rozdzielenie bliźniąt – między tragedią a zwycięstwem

Prof. dr hab. med. Witold Malinowski

Wydział Nauk o Zdrowiu, Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku

Tragiczny los czeka wszystkie złączone bliźnięta, które nie poddano operacji rozdzielenia. Muszą żyć razem i razem umrzeć. Gdy jedno odchodzi, drugiemu pozostają już tylko godziny życia. Nieunikniona wspólna śmierć jest jednym z powodów, dla których lekarze zdecydowanie opowiadają się za ich rozdzieleniem, nawet wówczas, gdy zabieg niesie ryzyko zgonu jednego z nich.

Wiele bliźniąt nierozdzielnych nie poddano operacji albo ze względu na niski poziom ówczesnej chirurgii, albo dlatego, że one same odmawiały poddania się zabiegowi, który w ówczesnych czasach był brutalny, bolesny i miał znikomą skuteczność.

Wspólnie odejść ze świata

Przykładem mogą być Mary i Eliza Chulkhurst (ryc. 1), znane jako Biddenden Maids. Siostry urodziły się w 1100 roku w wiosce Biddenden w hrabstwie Kent w Anglii. Były zrośnięte biodrami i barkami (pygopagus). Żyły 34 lata. Po śmierci jednej z sióstr lekarz zdecydował się rozdzielić je chirurgicznie, by uratować życie drugiej. Jednak kobieta odmówiła poddania się zabiegowi, mówiąc, że „skoro one razem przyszły na świat, to wspólnie z niego odejdą” i zmarła kilka godzin później.

Z innej przyczyny nie zostały rozdzielone najsłynniejsze złączone ze sobą bliźnięta świata Chang i Eng Bunker (ryc. 2). W zimną styczniową noc 1874 roku, mając 63 lata, Chang zapadł na ciężkie zapalenie płuc i zmarł. Cztery godziny później zmarł również Eng. Opiekujący się nimi lekarz obiecał wcześniej, że po śmierci jednego z braci dokona ich rozdzielenia. Niestety w chwili zgonu Changa lekarz był nieosiągalny. Badanie pośmiertne wykazało, że Chang zmarł z powodu zatoru mózgu, a Eng z powodu wstrząsu krwotocznego. Dziś wiemy, że aby uratować życie Engowi, wystarczyło zacisnąć łączące ich pasmo tkankowe, w którym znajdowały się duże naczynia krwionośne.

Pierwszy opis z Koranu

Prawdopodobnie pierwszy opis rozdzielenia żywych bliźniąt znajduje się w Koranie. Jest tam informacja dotycząca dziejów potomków Mahometa, według której w domu Abde Munafa, naczelnika miasta Mekka, urodziły się bliźnięta złączone ze sobą plecami (pygopagus). Burmistrz zwrócił się do mędrca mieszkającego w tym mieście z prośbą o radę. Mędrzec odpowiedział: „Teraz one są dziećmi, ale kiedy urosną, będą stwarzać problemy”. Munaf rozdzielił zatem swoje dzieci mieczem. Jednemu z chłopców dał na imię Hashim, a drugiemu Ummaya. Kiedy zostali rozdzielni, drugi mędrzec, patrząc na płaczące dzieci, powiedział: „Nie powinno się tak wydarzyć, bowiem ich potomkowie będą walczyć mieczami”. I tak się też stało. Bracia pokłócili się o dziewczynę, ale kiedy ich miecze skrzyżowały się, dziewczyna poślubiła kogoś innego. I choć kłótnia szybko się skończyła, wrogość nie zniknęła. Z tego opisu może wynikać, że bliźnięta po rozdzieleniu stają się dziedzicznie wrogo do siebie usposobione.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wspólnie odejść ze świata

Przykładem mogą być Mary i Eliza Chulkhurst (ryc. 1), znane jako Biddenden Maids. Siostry urodziły się w 1100 roku w wiosce [...]

Pierwszy opis z Koranu

Prawdopodobnie pierwszy opis rozdzielenia żywych bliźniąt znajduje się w Koranie. Jest tam informacja dotycząca dziejów potomków Mahometa, według której w domu [...]

Nieuchronny los

Kolejnym zarejestrowanym przypadkiem rozdzielenia złączonych ze sobą bliźniąt, przy czym dokonanym dopiero po śmierci jednego z nich, są zapewne bliźnięta urodzone [...]

Największy sukces XVII wieku

Z wiarygodnych źródeł wynika, że pierwsze w Europie i prawdopodobnie na świecie zakończone sukcesem rozdzielenie bliźniąt odbyło się już w 1689 [...]

Gwiazdy medycyny

Podczas operacji obecny był młody lekarz Emanuel König (1658-1731), w latach późniejszych jedna z bardziej znanych osobistości Bazylei (ryc. 3). Po [...]

Coraz więcej odważnych chirurgów

W 1700 roku francuski przyrodnik Buffon donosi o bliźniaczkach Hélène-Julie z rodzaju pygopagus, które zostały rozdzielone przez chirurga Treylinga, w wieku [...]

Porządkowanie wiedzy

W 1881 roku dwóch szwajcarskich chirurgów, Biaudet i Bugnion, wysłuchują prośby matki, która „błagała o operację”. Obaj początkowo odmawiają jej wykonania [...]

Jak sprzedać sukces

Pierwszym bohaterem tej wojny pomiędzy chirurgami stał się dr Chapot-Prévost, francuski chirurg mieszkający w Brazylii, profesor na Wydziale Lekarskim uniwersytetu w [...]

XX wiek i dobre wieści

W październiku 1912 roku z powodzeniem zostały rozdzielone bliźnięta z rodzaju pygopagus w Wojskowym Szpitalu Rodzinnym w Portsmouth przez oficera R.A.M.C., [...]

Konieczny nakaz sądowy

Po raz pierwszy w świecie niemowlęta Rose i Grace (Mary i Jodie) Attard, bliźniaczki z Malty, zostały rozdzielone w Wielkiej Brytanii [...]

Historie z Polski

Pierwsza w Polsce próba rozdzielenia bliźniąt syjamskich z rodzaju ischiopagus tetrapus pochodzi z 1969 roku, a podjął się jej zespół prof. [...]

Do góry