Osteoporoza to powszechna choroba cywilizacyjna. Określenie „cywilizacyjna” jest uzasadnione patogenezą osteoporozy, związanej w znacznym stopniu ze zmianami współczesnej cywilizacji. Zmniejszenie aktywności fizycznej, przedłużenie średniego czasu życia, zwiększenie stosowania używek czy wprowadzenie do farmakopei coraz nowszych leków mających negatywny wpływ na stan metabolizmu kostnego − to przykłady zmian otaczającego nas świata prowadzących do częstszego występowania tej jednostki chorobowej.

Osteoporoza bywa porównywana do miażdżycy. Obie choroby w części mają podłoże cywilizacyjne, są powszechne i długo nie dają objawów klinicznych. Znane jest powiedzenie „miażdżyca nie boli”, a w odniesieniu do osteoporozy: „cichy złodziej kości” i „cicha epidemia”. Znaczenie osteoporozy wiąże się przede wszystkim z występowaniem złamań oraz ich bliskich i odległych konsekwencji. Typowe złamanie osteoporotyczne to takie, które powstało w wyniku niewielkiego urazu, najczęściej upadku z wysokości własnego ciała. Niemniej zdarzają się złamania pojawiające się po nagłym zwrocie ciała, w wyniku napadu kaszlu lub bez jakiejkolwiek oczywistej przyczyny. Cztery najczęstsze lokalizacje złamań, czyli złamania bliższego końca kości udowej, kręgów oraz kości promieniowej i ramiennej, są określane mianem dużych złamań osteoporotycznych. Problem osteoporozy, medyczny i społeczny, to w pierwszej kolejności złamania, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, a czasem nawet życia (po złamaniach końca bliższego kości udowej i kręgów). Poza aspektami medycznymi ważne jest, iż diagnozowanie i leczenie osteoporozy generuje ogromne koszty ekonomiczne. Zgodnie z danymi zawartymi w raporcie Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) z 2019 r. w Polsce rocznie mamy ponad 120 tys. złamań mających charakter osteoporotyczny, a łączny koszt związany z tą chorobą zbliża się do 500 mln zł w skali roku¹. Jeśli weźmiemy pod uwagę starzenie się polskiego społeczeństwa, to można zakładać, że złamania staną się coraz większym problemem, a koszty będą rosły.

Algorytmy do oceny ryzyka złamań

Złamanie powoduje cierpienie pojedynczego pacjenta, ale jest także ważnym zdarzeniem w kontekście ryzyka złamań w ogóle. Przebyte złamanie jest − obok zaawansowanego wieku oraz niskiej masy kostnej – najważniejszym czynnikiem ryzyka kolejnego złam...

Ważnym dowodem znaczenia przebytych złamań w przebiegu osteoporozy są dostępne algorytmy służące do oceny ryzyka ich powstania. Trzy spośród nich są dostępne online. Są to: FRAX, najbardziej rozpowszechniona metoda na świecie (http://www.shef.ac.F...