Farmakoterapia

Pacjent z bezsennością w gabinecie lekarza POZ

Zaburzenia snu możemy traktować jako osobną jednostkę chorobową, ale mogą też być objawem, którego nie powinno się bagatelizować w codziennej praktyce lekarskiej. Pacjentów z bezsennością można skutecznie leczyć


Sen jest jednym z podstawowych stanów biologicznych, w których znajduje się człowiek. Zajmuje on nawet jedną trzecią całego życia. Wchodzi w skład okołodobowego rytmu biologicznego regulowanego przez światło i odgrywa niezmiernie istotną rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu. Podczas snu dochodzi do konsolidacji informacji przyswojonych w ciągu całego dnia, wydzielania wielu hormonów oraz regulowania metabolizmu wewnątrzkomórkowego. Następują też procesy regeneracyjne oraz regulacja odpowiedzi zapalnej. Wynika z tego, że sen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania poznawczego oraz do zachowania zdrowia ogólnego człowieka. O jego istotności świadczą objawy, które pojawiają się w przypadku deprywacji snu. Są to m.in. zaburzenia koncentracji uwagi, obniżenie funkcji poznawczych i nastroju, drażliwość, halucynacje, podejmowanie pochopnych decyzji, zaburzenia rytmu serca, wydłużony czas reakcji, obniżenie ciepłoty ciała. Deprywacja snu zwiększa również ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, chorób serca, otyłości, a z powodu obniżenia wydzielania hormonu wzrostu − niskorosłości u dzieci1.

Fizjologiczny sen dzieli się na dwie fazy: sen wolnofalowy zwany również NREM (non-rapid eye movement) oraz fazę REM (rapid eye movement). Fazy te pojawiają się po sobie w mniej więcej 4-5 cyklach podczas snu. Sen NREM, trwający do 100 minut, składa się z czterech stadiów postępujących po sobie:

  • stadium 1 – w zapisie EEG (elektroencefalografii) obecna jest przewaga fal niskonapięciowych, zdesychronizowanych, obecne są fale theta; ruchy gałek ocznych są wolne, pływające
  • stadium 2 – w zapisie EEG pojawiają się tzw. wrzeciona snu i zespoły K; ruchy gałek ocznych zanikają
  • stadium 3 – pojawiają się fale wolne, wysokonapięciowe fale delta; brak ruchów gałek ocznych
  • stadium 4 – z największą ilością fal delta; jest to najgłębsza część spośród wszystkich faz snu.

Po fazie NREM następuje faza REM, w której dominują szybkie ruchy gałek ocznych. Jej cechą charakterystyczną jest to, że w jej trakcie występują marzenia senne. Trwa stosunkowo krótko, ok. 15 minut2.

Zaburzenia snu są szeroką kategorią diagnostyczną, która w ICD-10 jest przyporządkowana do rozdziału F53. Są one znacząco rozpowszechnione w całej populacji – mogą dotyczyć nawet jednej trzeciej. Cechą charakterystyczną pierwotnych zaburzeń snu jest to, że nie wynikają z innych schorzeń somatycznych bądź psychicznych. Zaburzenia snu możemy podzielić na:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Bezsenność nieorganiczna

Bezsenność nieorganiczna to niedostateczna ilość snu lub obniżenie jego jakości odczuwane przez dłuższy czas. Wyróżniamy bezsenność wczesną, charakteryzującą się problemami z zasypianiem, [...]

Leczenie bezsenności

Terapia bezsenności jest procesem złożonym i w niektórych przypadkach skomplikowanym. Czasami ze względu na długi okres oczekiwania na efekt leczenia powoduje frustrację wśród [...]

Podsumowanie

Bezsenność dotyka wielu osób, wpływając na ich życie w istotny sposób. Długo trwające objawy mogą znacznie obniżyć jakość życia. Stan ten możemy [...]

Do góry