Medical Tribune: Półpasiec potrafi zaskoczyć, dając różne objawy, często mylące dla lekarza. Przypomnijmy jego kliniczny przebieg.

Prof. Irena Walecka: Półpasiec jest kliniczną manifestacją reaktywacji utajonego zakażenia wirusem Varicella zoster (VZV). Wirus ten zwykle utrzymuje się bezobjawowo w zwojach korzeni grzbietowych u osób, które przebyły ospę wietrzną, a reaktywuje się ze stanu uśpienia u ok. 25% chorych, aby przemieścić się wzdłuż włókien nerwów czuciowych. Przy pierwszym kontakcie z osobą nieuodpornioną i niezaszczepioną, co najczęściej dotyczy dzieci, wirus wnika do organizmu, wywołując ospę, która objawia się wysypką pęcherzykową na rumieniowym podłożu. Później przechodzi w stan latentny w komórkach zwojów nerwowych, dając odporność komórkową. W różnych okresach życia może się reaktywować i powodować charakterystyczne zmiany pęcherzykowe na podłożu rumieniowym z reguły nieprzekraczające linii pośrodkowej ciała, najczęściej zajmującej segmenty piersiowe (Th3-12), lędźwiowe (L1-3) oraz obszary unerwione przez trzy gałązki nerwu trójdzielnego (V1-3). W niektórych przypadkach półpasiec może manifestować się na dwóch lub więcej dermatomach, co świadczy o cięższym przebiegu choroby. Przykładami takich subtypów są: Herpes zoster duplex, który przekracza linię pośrodkową ciała (najczęściej podtyp spotykany w Azji), Herpes zoster wielosegmentowy, półpasiec rozsiany bądź półpasiec nawrotowy (recidivans), będący najczęściej rewelatorem nowotworów. Człowiek jest jedynym rezerwuarem omawianego wirusa. Półpasiec występuje częściej u osób z obniżoną odpornością, starszych, z nowotworami (szczególnie chłoniakami), u osób otrzymujących chemioterapię lub steroidoterapię, a także zakażonych HIV (Human immunodeficiency virus). Czynnikami wywołującymi półpasiec są najczęściej stres emocjonalny, stosowanie leków (leki immunosupresyjne), obecność nowotworu złośliwego, miesiączka, zbyt silne nasłonecznienie lub oziębienie.

MT: Jakie są drogi zakażenia VZV?

I.W.: Pacjenci zakażają się głównie drogą kropelkową, przez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub bardzo rzadko przez łożysko. W przebiegu półpaśca widzimy kilka faz choroby: jako pierwsza występuje faza prodromalna trwająca od 4 dni do 2 tygodni,...