Temat numeru

Postępowanie w ostrym napadzie dny moczanowej

prof. dr hab. n. med. Maria Majdan

Katedra i Klinika Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Maria Majdan
Katedra i Klinika Reumatologii i Układowych, Chorób Tkanki Łącznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
ul. Jaczewskiego 8, 20-950 Lublin; e-mail: maria.majdan@gmail.com, tel. 48 81 724 47 90, faks 48 81 724 45 15

  • Całościowa analiza postępowania w ostrym napadzie dny moczanowej oparta na aktualnej wiedzy o patogenezie choroby
  • Dobór leku (kolchicyna, niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, inhibitory interleukiny 1) z uwzględnieniem chorób współistniejących
  • Omówienie leczenia zapobiegającego występowaniu ostrych napadów dny moczanowej i rola konsekwentnego trwałego obniżania stężenia kwasu moczowego  

Dna moczanowa i hiperurykemia

Dna moczanowa to zespół objawów klinicznych będących konsekwencją odkładania się kryształów moczanu sodu w strukturach stawów oraz tkankach i narządach organizmu. Klasyczne objawy kliniczne dny moczanowej to ostre lub nawracające zapalenia stawów w swoim przewlekłym przebiegu prowadzące do trwałego uszkodzenia struktur stawowych, a w konsekwencji do niepełnosprawności. Zapalenie stawów w przebiegu dny moczanowej należy do najczęstszych form zapalenia stawów u starszych mężczyzn1-5.

Dna moczanowa wiąże się z hiperurykemią – przewlekle podwyższonym stężeniem kwasu moczowego we krwi i w płynach ustrojowych1-4. Mianem hiperurykemii określa się stężenie kwasu moczowego >6,8 mg/dl w surowicy. Przy tym stężeniu i wyższych jego wartościach dochodzi do krystalizacji moczanu sodu w płynach ustrojowych.

Do odkładania się depozytów kwasu moczowego w organizmie prowadzą hiperurykemia oraz lokalne uwarunkowania narządowe – nie do końca jeszcze poznane. Wiadomo, że u większości osób z przewlekłą hiperurykemią nigdy nie występują objawy zapalenia stawów.

Hiperurykemia może przebiegać bezobjawowo lub z zapaleniem stawów i wtedy jest definiowana jako dna moczanowa. O bezobjawowej hiperurykemii mówimy wtedy, gdy stwierdzamy przewlekle podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi >6,8 mg/dl, ale nie obserwuje się objawów dny moczanowej.

Rozpoznanie dny moczanowej – kryteria klasyfikacyjne

Aktualnie do rozpoznania dny moczanowej stosujemy kryteria klasyfikacyjne American College of Rheumatology (ACR) i European League Against Rheumatism (EULAR), w których każdy istotny objaw kliniczny, wskaźnik laboratoryjny i obrazowy ma określoną wartość liczbową6.

Kryterium wyjściowym do rozważenia rozpoznania dny moczanowej jest stwierdzenie, czy u chorego występuje przynajmniej jeden epizod typowego ostrego napadu (obrzęk, ból obwodowy stawu lub kaletki [zapalenia stawu]) obecnie lub w wywiadzie. Jeżeli t...

W uaktualnionych (2018 r.) rekomendacjach EULAR dotyczących rozpoznawania dny moczanowej podkreśla się, że nadal jego podstawą pozostaje potwierdzenie występowania w płynie stawowym lub aspiracie z guzków dnawych kryształów moczanu sodu7. Jednocze...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przebieg kliniczny dny moczanowej

Dna moczanowa jest chorobą przewlekłą. W przebiegu choroby można wyróżnić kolejne następujące po sobie okresy:

Objawy i przebieg kliniczny ostrego napadu dny moczanowej

Ostry napad dny, gdy pojawia się po raz pierwszy, najczęściej dotyczy stawu śródstopno-palcowego I (podagra) – ok. 75% przypadków. Inne stawy, które [...]

Rozpoznanie różnicowe ostrego napadu dny moczanowej

W diagnostyce różnicowej ostrego napadu dny moczanowej musimy wziąć pod uwagę:

Leczenie ostrego napadu dny moczanowej

Zalecenia dotyczące niefarmakologicznego i farmakologicznego leczenia dny moczanowej ukazywały się wielokrotnie pod auspicjami EULAR, ACR i krajowych towarzystw reumatologicznych9-11. Opracowane są też wytyczne [...]

Zapobieganie nawrotom ostrego zapalenia stawów w dnie moczanowej

Podstawą zapobiegania kolejnym napadom ostrego zapalenia stawów w dnie moczanowej jest przewlekłe utrzymywanie się stężenia kwasu moczowego poniżej wartości powodujących jego krystalizację [...]

Podsumowanie

Ostry napad dny moczanowej w postaci ostrego zapalenia stawu śródstopno-palcowego I stanowi najczęściej pierwszy objaw przewlekłej, prowadzącej do niepełnosprawności choroby metabolicznej, którą jest [...]

Do góry