Choroby internistyczne u kobiet w ciąży

Cukrzyca u kobiet w ciąży

prof. dr hab. n. med. Ewa Otto-Buczkowska

Specjalistyczne Centrum Medyczne w Gliwicach

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Ewa Otto-Buczkowska

Specjalistyczne Centrum Medyczne w Gliwicach

ul. Młyńska 17, 44-100 Gliwice

  • Wczesne rozpoznanie cukrzycy ciążowej może zmniejszyć ekspozycję płodu na matczyną hiperglikemię i zredukować ryzyko powikłań
  • Postępowanie po porodzie zależy od typu cukrzycy występującej u pacjentki (cukrzyca typu 1 – intensywna insulinoterapia, inne typy – dieta i leki doustne)
  • Ważną grupę stanowią pacjentki, u których po porodzie ustąpiły zaburzenia upoważniające do rozpoznania cukrzycy, ale utrzymują się zaburzenia glikemii o charakterze IFG lub IGT

Już w XIX w. pojawiły się pierwsze doniesienia na temat cukrzycy w ciąży. W 1954 r. po raz pierwszy użyto określenia „metagestational diabetes”, w 1964 r. zaproponowano kryteria diagnostyczne dla cukrzycy, a w 1980 r. przedstawiono hipotezę, że rozwój płodu zależy nie tylko od matczynej hiperglikemii, lecz także od jej nasilenia oraz od okresu ciąży, w którym występuje.

Należy pamiętać, że każde zaburzenie homeostazy glukozy w czasie ciąży stanowi bardzo poważne zagrożenie dla rozwoju płodu, dlatego też opracowano zasady kontroli metabolizmu u ciężarnych.

W obowiązującym podziale typów cukrzycy wyróżnia się:

  • cukrzycę typu 1 (type 1 diabetes)
  • cukrzycę typu 2 (type 2 diabetes)
  • inne specyficzne typy cukrzycy (other specific types diabetes)
  • cukrzycę ciążową (GDM – gestational diabetes mellitus).

W świetle obecnej wiedzy wiadomo jednak, że podział ten wymaga rewizji, i jest to prawdopodobnie kwestia najbliższego czasu.

W czasie ciąży możemy mieć do czynienia z różnymi zaburzeniami homeostazy glukozy. Może to być klinicznie jawna cukrzyca u pacjentek z wcześniej rozpoznaną chorobą (PGDM – pregestational diabetes mellitus) bądź cukrzyca ciążowa, do ujawnienia której doszło już w czasie ciąży1,2.

Ostatnio na forum międzynarodowym toczy się wiele dyskusji zmierzających do weryfikacji obecnie obowiązujących zaleceń i ustalenia ostatecznych wskazań odnoszących się do rozpoznania i leczenia zaburzeń homeostazy glukozy u ciężarnych3,4. Dotyczy to szczególnie stanów, w których te zaburzenia nie są zbyt głębokie i często nie są leczone, ale według aktualnej wiedzy mogą znacząco wpływać na zaburzenia dojrzewania płodu5.

Cukrzyca przedciążowa

Bardzo ważne jest, aby u pacjentek z cukrzycą przedciążową bardzo starannie ustalić typ cukrzycy. O ile u pacjentek, które na cukrzycę zachorowały w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym, zwykle mamy do czynienia z „klasyczną” cukrzycą typu 1, o t...

Jest zatem bardzo ważne, aby pacjentki chorujące na cukrzycę, a planujące ciążę znalazły się pod opieką wyspecjalizowanego ośrodka, gdzie bardzo starannie zostanie ustalony sposób leczenia (np. ciągły pomiar glikemii, insulinoterapia przy użyciu p...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Cukrzyca ciążowa

Tym mianem określa się zaburzenie homeostazy glukozy, które wystąpiło w czasie ciąży.

Kryteria rozpoznania cukrzycy

Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami cukrzycę ciążową rozpoznaje się, gdy wyniki testu 75 g OGTT są następujące:

Program Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcome Follow-up Study

Trwają intensywne międzynarodowe badania zmierzające do ustalenia kryteriów zaburzeń homeostazy glukozy, które mogą wpływać na przebieg ciąży i stan płodu5. Dotyczy to [...]

Leczenie cukrzycy ciążowej

Dla podjęcia prawidłowych decyzji terapeutycznych bardzo duże znaczenie ma możliwie precyzyjne ustalenie charakteru zaburzeń homeostazy glukozy12. Jeśli w chwili rozpoznania cukrzycy hiperglikemia [...]

Pociążowe zaburzenia metabolizmu glukozy

W związku z wiedzą na temat pamięci metabolicznej i zagrożeń, jakie ze sobą niosą nierozpoznane zaburzenia homeostazy glukozy, coraz więcej uwagi poświęca się wczesnemu [...]

Podsumowanie

Zaburzenia metabolizmu glukozy w czasie ciąży stanowią bardzo poważne zagrożenie dla dziecka w okresie płodowym, ale mogą także wpływać na dalszy jego rozwój. [...]

Do góry