Leczenie radiojodem zróżnicowanych raków tarczycy (ZRT) stanowi przedmiot kontrowersji, co wiąże się z tym, że nie dysponujemy wynikami badań prospektywnych. Aktualne podejście do terapii radiojodem ujednolica interpretację celów leczenia, standaryzuje procedury diagnostyczne, a w perspektywie w doborze postępowania pomocne mogą być wyniki badań molekularnych. Zmiany dotyczą również przygotowania pacjenta, z wprowadzeniem stymulacji rekombinowanym hormonem tyreotropowym (rhTSH – recombinant human thyroid stimulating hormone), oraz wyboru aktywności terapeutycznej radiojodu metodą dozymetrycznego planowania leczenia. Za szerszym stosowaniem terapii radiojodem ¹³¹I przemawiają wyniki nowych badań amerykańskich, konieczne jest jednak uzyskanie wiążących wyników z badań prospektywnych.

Leczenie ZRT radiojodem w świetle wyników badań retrospektywnych i zaleceń ATA

Terapia ¹³¹I jest stosowana w ZRT – w raku brodawkowatym i pęcherzykowym tarczycy. Ich cechy wspólne to wolny wzrost i w większości przypadków dobre rokowanie z 95% przeżyciem w ciągu 10 lat obserwacji. U 10-20% pacjentów występują przerzuty odległe lub wznowa, co obniża 10-letnie przeżycie do 56%¹. Standardem postępowania jest radykalna operacja z następowym leczeniem lewotyroksyną i radiojodem. Terapia radiojodem bazuje na ekspresji na komórkach pęcherzykowych tarczycy białka błonowego – symportera sodowo-jodowego (NIS – sodium-iodide transporter) – które aktywnie transportuje jod z krwi do komórki. NIS występuje na powierzchni prawidłowych komórek pęcherzykowych i zróżnicowanych raków tarczycy, natomiast zanika w rakach niskozróżnicowanych, anaplastycznych i w raku rdzeniastym tarczycy. Stąd też terapia radiojodem może być zastosowana jedynie u chorych ze zróżnicowanym rakiem tarczycy.

Mimo 70-letniej tradycji terapii ¹³¹I ciągle istnieją kontrowersje wokół zasadności jej stosowania w ZRT, zwłaszcza w najliczniejszej grupie pacjentów z mniej agresywnie przebiegającym rakiem. Kontrowersje te wynikają przede wszystkim z tego, że nie dysponujemy wynikami badań prospektywnych określających efekty terapii, a zróżnicowane podejście jest oparte na heterogennych wynikach badań retrospektywnych. Przeprowadzenie badań prospektywnych utrudniają wolny wzrost nowotworu i rzadkość jego występowania.