Diabetologia
Alkohol etylowy – przyjaciel czy wróg?
lek. Maciej Chudziński
prof. dr hab. n. med. Aleksandra Araszkiewicz
- Hipoglikemia jest jednym z najgroźniejszych i najczęstszych ostrych powikłań związanych ze spożywaniem alkoholu przez chorych na cukrzycę leczonych insuliną
- Nadmierna ilość alkoholu etylowego przyczynia się do rozwoju takich chorób, jak: alkoholowa choroba wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki czy cukrzyca wtórna
- Spożywanie alkoholu przez chorych na cukrzycę wpływa nie tylko na stosowaną przez nich terapię, lecz także na ich nawyki dietetyczne
Alkohol etylowy jest najczęściej stosowaną używką w populacji polskiej. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2014 r. 72% dorosłych Polaków deklarowało spożywanie alkoholu. Pierwsze miejsce wśród wypijanych trunków zajmuje piwo, którego spożywanie deklaruje 70% ankietowanych, napoje wysokoprocentowe stanowiły 20% ogółu konsumpcji etanolu, a wino zaledwie 10%. Spożycie alkoholu dotyczy także pacjentów z cukrzycą, dla których może to być szczególnie niebezpieczne. W badaniu ankietowym przeprowadzonym przez Schlaffke i wsp. wśród 140 pacjentów z cukrzycą typu 1 i 2 spożycie alkoholu deklarowało 68% respondentów1, co jest zgodne z obserwacjami w populacji ogólnej. Spożycie alkoholu etylowego jest niekiedy wymieniane jako jeden z czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 oraz stanowi jedną z przyczyn cukrzycy wtórnej związanej z wywołanym etanolem przewlekłym zapaleniem trzustki. Alkohol w sposób wieloczynnikowy wpływa na gospodarkę węglowodanową, oddziałując bezpośrednio toksycznie na komórki trzustki i wątroby oraz na poziomie metabolicznym prowadząc do istotnych zmian w zakresie reakcji związanych z przemianą substancji odżywczych. Alkohol i związane z nim schorzenia przysparzają wielu kłopotów w prowadzeniu leczenia cukrzycy, ponieważ przyjmują odmienny obraz w zależności od etiologii choroby i sposobu terapii. Szczególnie niebezpieczny jest etanol dla pacjentów leczonych za pomocą insulinoterapii, gdyż zwiększa ryzyko powikłań (głównie hipoglikemii) oraz zmniejsza skuteczność glukagonu w leczeniu jej ciężkiej postaci.
Spożycie alkoholu a ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2
Dostępne dane z badań naukowych dotyczące roli spożywania alkoholu w ocenie ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 są sprzeczne. Wpływ alkoholu etylowego na ryzyko cukrzycy typu 2 ma postać krzywej U-kształtnej z największą redukcją ryzyka przy dziennym s...
Metabolizm etanolu i ryzyko groźnych powikłań
W organizmie człowieka alkohol etylowy metabolizowany jest niemal wyłącznie w wątrobie przy udziale trzech układów enzymatycznych: układu dehydrogenazy alkoholowej, katalazy oraz enzymów mikrosomalnych utleniających etanol (MEOS – microsomal ethan...
