Pulmonologia
Płucne powikłania pocovidowe
prof. dr hab. n. med. Wojciech Naumnik
lek. Paulina Tomczuk-Bobik
- Terminologia stosowana w odniesieniu do zaburzeń wynikających z COVID-19
- Badania obrazowe stosowane w diagnostyce COVID-19, związanych z nim zmian w układzie oddechowym i w monitorowaniu stanu pacjentów po przebytej chorobie
- Metody postępowania w przypadku rozwoju objawów w zespole pocovidowym
Powszechnie wiadomo, że choroba koronawirusowa 2019 (COVID-19 – coronavirus disease 2019) najczęściej zajmuje płuca i w związku z tym płucne powikłania pocovidowe są wyzwaniem dla opieki zdrowotnej. Najczęściej infekcja koronawirusem ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2 – severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) nie pozostawia śladu w obrębie płuc, ale zdarza się, że zwłaszcza u osób z chorobami współistniejącymi, z ciężkim przebiegiem, wentylowanych mechanicznie rozwijają się nieodwracalne zmiany śródmiąższowe. Nadal aktualne są pytania: kiedy wykonywać badania radiologiczne? Jakie badania zlecać i czy zawsze tomografię komputerową? Czy wykonywać badania czynnościowe układu oddechowego, a jeśli tak, to kiedy? Kiedy skierować pacjenta do pulmonologa? Kiedy leczyć glikokortykosteroidami (GKS)?
Okresy po przebytym COVID-19 i ich charakterystyka
Przebieg kliniczny COVID-19
W 2020 roku zaproponowano 3-stopniowy podział objawowego COVID-19, uwzględniający narastające nasilenie odpowiadające objawom, skuteczność leczenia i przebieg kliniczny. W związku z tym pierwszy etap, odpowiadający najczęściej łagodnej i wczesnej infekcji, charakteryzuje się niespecyficznymi objawami, takimi jak gorączka, złe samopoczucie i suchy kaszel. Wirus replikuje się głównie w układzie oddechowym. W tym stadium konieczne jest postępowanie objawowe. Zastosowanie terapii niektórymi lekami przeciwwirusowymi może zapobiec postępowi choroby, ograniczyć transmisję wirusa i przyspieszyć wyleczenie. Większość pacjentów wraca do zdrowia na tym etapie.
W drugim etapie, określanym jako stadium umiarkowanego zajęcia płuc, dochodzi do rozwoju pełnoobjawowego wirusowego zapalenia płuc. Może ono przebiegać bez hipoksemii, ale najczęściej pacjent ma objawy niedotlenienia1. Wirus nadal intensywnie replikuje w układzie oddechowym, co skutkuje gorączką, kaszlem, naciekami zapalnymi w badaniach radiologicznych płuc, niedotlenieniem, limfopenią i wzrostem markerów ostrego stanu zapalnego w surowicy. Większość pacjentów na tym etapie wymaga hospitalizacji i intensywnej terapii. Leki przeciwwirusowe, GKS, heparyna drobnocząsteczkowa i tlenoterapia to podstawowe składowe leczenia1.
