Wprowadzenie

Początki rozwoju neuroradiologii zabiegowej datuje się na 1927 rok, kiedy to portugalski neurolog Egaz Moniz wykonał pierwszą angiografię mózgową.¹ Kolejnym ważnym etapem rozwoju technik radiologii zabiegowej było opracowanie przez szwedzkiego radiologa Seldingera metody małoinwazyjnego przezskórnego cewnikowania tętnic w 1953 roku.² Pierwszy zabieg z dziedziny neuroradiologii zabiegowej wykonał Lussenhop w 1960 roku i była to embolizacja malformacji tętniczo-żylnej przez wprowadzenie do światła tętnicy silikonowych cząstek w celu zablokowania przepływu.³ Natomiast przełomem w leczeniu tętniaków mózgu była metoda przedstawiona przez rosyjskiego neurochirurga Fiodora Serbinienko, który w 1971 roku dokonał embolizacji za pomocą odczepianego balona wprowadzanego do worka tętniaka.⁴ Niestety, metoda ta była trudna technicznie i wiązała się z długim czasem trwania zabiegu. Największym wyzwaniem było dopasowanie wielkości balonu do światła tętniaka. Zbyt duży mógł doprowadzić do pęknięcia ściany tętniaka, natomiast zbyt mały nie hamował napływu krwi do tętniaka i w efekcie nie zmniejszał ryzyka jego pęknięcia. Rozwiązaniem tego problemu okazało się wprowadzenie w 1991 roku przez Guido Guglielmiego metalowych spiral odczepianych elektrolitycznie.⁵ Obecnie neuroradiolodzy zabiegowi mogą wybierać spośród szerokiej gamy spiral, takich jak platynowe, pokryte hydrożelem, 2- i 3-wymiarowe, samodopasowujące się do światła tętniaka, bioaktywne, odczepiane elektrolitycznie, mechanicznie, hydraulicznie itd. Kolejnym krokiem milowym rozwoju technik wewnątrznaczyniowych było wprowadzenie stentów. Znalazły one zastosowanie nie tylko w leczeniu tętniaków, ale umożliwiły również rozwój metod leczenia zwężeń tętnic domózgowych i wewnątrzczaszkowych. Wraz z gwałtownym postępem technicznym w ostatnim dziesięcioleciu zwiększyło się zastosowanie radiologii interwencyjnej w leczeniu chorób układu nerwowego. Obecnie poza planowym leczeniem przewlekłych zmian naczyniowych mózgu, takich jak tętniaki i malformacje tętniczo-żylne, znajduje ona zastosowanie w stanach wymagających pilnej interwencji, takich jak krwotok podpajęczynówkowy i udar niedokrwienny mózgu.⁶

Krwotok podpajęczynówkowy

Krwotok podpajęczynówkowy (subarachnoid hemorrhage, SAH) to ostre wynaczynienie krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej mózgowia i/lub rdzenia kręgowego wywołane przez przecieki z tętnic lub pęknięcie żył. Dotyczy ono głównie pacjentów w średnim wi...

Podstawowym badaniem wykonywanym przy podejrzeniu krwawienia podpajęczynówkowego jest tomografia komputerowa (TK). Czułość TK w pierwszych 12 godzinach szacuje się na 98-100%, spada ona wraz z czasem, który upłynął od wystąpienia krwawienia i po 2...