Patologie obwodowego układu nerwowego w przebiegu chorób układu krwiotwórczego

dr n. med. Marcin Rogoziewicz1
lek. Anna Borkowska-Konieczna1
lek. Anna Szmydt1
dr hab. n. med. Sławomir Michalak2,3

1Oddział Neurologiczny z Pododdziałem Udarowym, 107 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ w Wałczu

2Zakład Neurochemii i Neuropatologii Katedry Neurologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

3Zespół Badawczo-Leczniczy Chorób Neuroimmunologicznych, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN w Poznaniu

Adres do korespondencji: dr n. med. Marcin Rogoziewicz, Oddział Neurologiczny z Pododdziałem Udarowym, 107 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ w Wałczu, e-mail: mrogoziewicz@107sw.mil.pl

Zaburzenia obwodowego układu nerwowego stanowią istotny problem kliniczny w przebiegu chorób rozrostowych układu krwiotwórczego. Znajomość ich etiologii, przebiegu oraz leczenia znacząco ułatwia konsultantom neurologom postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne.

Wprowadzenie

Pojawienie się patologii obwodowego układu nerwowego u chorych na nowotwory to wyzwanie w praktyce neurologicznej, ponieważ wymaga różnicowania między następstwami zaburzeń homeostazy metabolicznej, zespołami paranowotworowymi a powikłaniami chemioterapii. Diagnostykę różnicową mogą ułatwić systematycznie prowadzone badania w jednolitych grupach chorych, gdyż dzięki nim uzyskuje się dane pozwalające na szczegółową charakterystykę kliniczną, neurofizjologiczną i laboratoryjną. Choroby rozrostowe układu krwiotwórczego mogą wynikać z różnych przyczyn, różnią się też przebiegiem klinicznym, stosowanym leczeniem przyczynowym i objawowym oraz towarzyszącymi powikłaniami ze strony układu nerwowego.

Klasyfikacja chorób rozrostowych układu krwiotwórczego

Klasyfikacja ostrych białaczek opiera się na schemacie rozwoju ontogenetycznego układu krwiotwórczego. Wyróżnia się dwie główne grupy białaczek: mieloblastyczne (szpikowe) i limfoblastyczne. Do pierwszej grupy należy ostra białaczka szpikowa (AML – acute myeloid leukemia). Charakteryzuje się ona obecnością klonu stransformowanych komórek wywodzących się z wczesnych stadiów mielopoezy, które dominują w szpiku i we krwi, tworząc nacieki w różnych narządach i upośledzając ich funkcje. AML stanowi 80% ostrych białaczek u dorosłych, a jej etiologia jest nieznana. Czynniki ryzyka o udowodnionym związku z rozwojem choroby to narażenie na promieniowanie jonizujące, narażenie zawodowe na benzen lub wcześniejsza chemioterapia (leki alkilujące, antagoniści topoizomerazy). Rozpoznanie opiera się na objawach klinicznych oraz wynikach badań morfologicznych krwi i szpiku. Wykonuje się też badania cytogenetyczne i molekularne. W leczeniu wyróżniamy trzy fazy: indukcję remisji, konsolidację remisji oraz leczenie poremisyjne. Ponadto ważne jest zapobieganie zakażeniom, hiperleukocytozie, niedokrwistości, małopłytkowości i hiperurykemii. Jeśli się pojawią, trzeba je leczyć.

Do drugiej grupy białaczek należą ostra białaczka limfoblastyczna/chłoniak limfoblastyczny (ALL – acute lymphoblastic leukemia/LBL – lymphoblastic lymphoma), które wywodzą się z prekursorów (limfoblastów) linii limfocytów B i T zasiedlających głów...

Zespoły mielodysplastyczne (MDS – myelodysplastic syndromes) charakteryzują się cytopenią we krwi obwodowej, dysplazją w zakresie jednej lub więcej linii krwiotworzenia i nieefektywną hematopoezą. Bardzo często przeradzają się w ostre białaczki. Ś...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Klasyfikacja neuropatii związanych z chorobami rozrostowymi układu krwiotwórczego

Patologie obwodowego układu nerwowego towarzyszące chorobom rozrostowym układu krwiotwórczego charakteryzują się zróżnicowanym obrazem klinicznym, morfologicznym i/lub elektrofizjologicznym. Fakt, że neuropatie występują [...]

Epidemiologia neuropatii związanych z chorobami rozrostowymi układu krwiotwórczego

Częstość występowania neuropatii w przebiegu gammapatii monoklonalnych zależy od typu procesu rozrostowego. Obecność białka M w surowicy jest czynnikiem predysponującym do [...]

Rozpoznanie i diagnostyka neuropatii związanych z chorobami rozrostowymi układu krwiotwórczego

Diagnostyka neuropatii nabytej w przebiegu chorób rozrostowych układu krwiotwórczego przyjmujących postać gammapatii obejmuje szerokie spektrum badań pracownianych. Elektroneurografia (ENG) oraz elektromiografia [...]

Objawy neuropatii związanych z chorobami rozrostowymi układu krwiotwórczego

Obraz kliniczny polineuropatii towarzyszących łagodnej gammapatii monoklonalnej zależy od klasy dominujących immunoglobulin.

Wpływ chemioterapii

Wrażliwość obwodowego układu nerwowego na toksyczne oddziaływanie leków przeciwbakteryjnych wynika z jego szczególnych cech anatomiczno-fizjologicznych. Neurony czuciowe i neurony układu autonomicznego [...]

Podsumowanie

Zaburzenia obwodowego układu nerwowego stanowią ważny problem kliniczny w przebiegu chorób rozrostowych układu krwiotwórczego, a znajomość ich etiologii, przebiegu oraz leczenia [...]
Do góry