Zaburzenia rytmu serca u osób z padaczką

lek. Magdalena Konopko1
dr hab. n. med. Rafał Rola, prof. WIML1,2

1I Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa

2Klinika Neurologii, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej, Warszawa

Adres do korespondencji: lek. Magdalena Restel, I Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, ul. Sobieskiego 9, 00-001 Warszawa, e-mail: mrestel@ipin.edu.pl

U osób z ostrymi stanami neurologicznymi, takimi jak udar niedokrwienny lub krwawienie podpajęczynówkowe, często stwierdza się zaburzenia rytmu serca, zmiany załamka T lub odcinka ST czy wydłużenie odstępu QT. Okazuje się jednak, że także chorzy z padaczką są bardziej podatni na rozwój zaburzeń rytmu serca (m.in. znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka nagłego zgonu), co wynika z dysfunkcji układu autonomicznego, wpływu leków przeciwpadaczkowych i indywidualnej podatności – mimo braku strukturalnego uszkodzenia serca.

Wprowadzenie

Umieralność wśród osób z padaczką jest istotnie większa niż w populacji ogólnej (1,6-9,3 razy wyższy współczynnik umieralności).1-5 Podwyższone ryzyko zgonu w tej grupie pacjentów wynika z kilku czynników, mianowicie:

  • zwiększonej śmiertelności w przebiegu choroby podstawowej (uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego) leżącej u podłoża padaczki
  • nagłej niespodziewanej śmierci w przebiegu padaczki (SUDEP – sudden unexplained death in epilepsy) czy stanu padaczkowego
  • większej liczby wypadków (np. urazów, zatonięć, poparzeń, zadławień), do których dochodzi w trakcie napadów padaczkowych
  • prób samobójczych podejmowanych przez osoby z padaczką
  • stosowanej farmakoterapii.6

SUDEP odpowiada za 8-17% zgonów wśród pacjentów z padaczką.6 Każdego roku 1 na 1000 chorych umiera w przebiegu SUDEP,7 przeważnie ci z długoletnią padaczką i osoby z padaczką lekooporną, wśród których częstość SUDEP wynosi 3-9 przypadków/1000/r.8 Zaburzenia rytmu serca są uznawane za potencjalną przyczynę SUDEP.

SUDEP – definicja i możliwe przyczyny

SUDEP to nagła, nieoczekiwana, niezwiązana z urazem (czy zatonięciem) śmierć osoby z rozpoznaną padaczką, do której dochodzi przy świadkach lub bez ich obecności. U zmarłych stwierdza się lub nie cechy przebytego napadu padaczkowego, ale z wykluczeniem stanu padaczkowego, a badanie pośmiertne nie wykazuje strukturalnej ani toksykologicznej przyczyny zgonu.9

Aby rozpoznać SUDEP, muszą być spełnione następujące kryteria: 1. pacjent chorował na padaczkę definiowaną jako występowanie nawracających, nieprowokowanych napadów padaczkowych; 2. śmierć nastąpiła nieoczekiwanie, chory był w dobrym stanie zdrowia; 3. do zgonu doszło nagle; 4. zdarzenie nastąpiło w trakcie codziennych czynności; 5. nie udało się ustalić przyczyny zgonu w badaniu pośmiertnym; 6. zgon nie był bezpośrednim wynikiem napadu padaczkowego czy stanu padaczkowego.10

Gdy spełnione są wszystkie powyższe kryteria, rozpoznaje się pewny SUDEP; w przypadku braku badania autopsyjnego – SUDEP prawdopodobny; jeśli natomiast współistnieje inna potencjalna przyczyna, ale brakuje dowodów na jej bezpośredni udział w zdarz...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

SUDEP – definicja i możliwe przyczyny

SUDEP to nagła, nieoczekiwana, niezwiązana z urazem (czy zatonięciem) śmierć osoby z rozpoznaną padaczką, do której dochodzi przy świadkach lub bez [...]

Zaburzenia rytmu serca a SUDEP

Do przyspieszenia rytmu serca (tachykardii zatokowej) w trakcie napadu padaczkowego dochodzi u 50-100% osób, zarówno tych z napadami ogniskowymi (zwłaszcza w [...]

Inne zaburzenia rytmu serca w padaczce

Zespół wydłużonego QT to grupa nieprawidłowości elektrokardiograficznych (wrodzonych lub nabytych) związanych z wydłużeniem odstępu QT. Sprzyjają one wystąpieniu groźnych tachyarytmii, takich [...]

Inne nieprawidłowości śródnapadowe w zapisach EKG u osób z padaczką

Biorąc pod uwagę wpływ elektrycznej czynności napadowej na układ autonomiczny (zwłaszcza pod postacią przyspieszenia czynności serca), nie dziwi fakt, że w [...]

Podsumowanie

Wśród pacjentów z padaczką, zwłaszcza padaczką lekooporną, ryzyko zgonu jest większe niż w populacji ogólnej. Przyczynami tej zwiększonej śmiertelności mogą być [...]

Do góry