Powikłania oczne po operacji zatok szczękowych

dr hab. n. med. Jarosław Miłoński

dr n. med. Joanna Michalska

lek. Kalina Owczarek

prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski

Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii II Katedry Otolaryngologii UM w Łodzi

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski, Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii II Katedry Otolaryngologii UM w Łodzi, e-mail: jurek.olszewski@umed.lodz.pl

W artykule przedstawiono techniki operacji zatok przynosowych: klasyczną i nową, endoskopową technikę operacji zatok przynosowych, obecnie uznawaną za metodę leczenia z wyboru, wraz ze specyficznymi dla nich powikłaniami i niepożądanymi następstwami. Autorzy zaprezentowali wyniki badań własnych, obejmujących 1241 pacjentów operowanych w Klinice Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi z powodu zmian patologicznych zatok szczękowych.

Leczenie operacyjne zatok szczękowych – historia i przyczyny

Za odkrywcę zatok szczękowych uznawany jest brytyjski chirurg Nathaniel Highmore – na podstawie pracy z 1651 r., chociaż pierwsze opisy i rysunki przedstawił Leonardo da Vinci (1489). Od XVII w. były one przedmiotem zainteresowania chirurgów jako ogniska procesów zapalnych twarzoczaszki. Różnymi drogami próbowano udrażniać stany ropne zatok szczękowych, jednak zazwyczaj próby te okazywały się mało skuteczne.1

Twórcami metody operacyjnej stosowanej przez dziesiątki lat w leczeniu operacyjnym zatok szczękowych byli George Caldwell i Henry Luc. Caldwell opisał ją w 1893 r. na łamach czasopisma „New York Medical Journal”, a 4 lata później Luc na posiedzeniu Francuskiego Towarzystwa Otologicznego przedstawił technikę otwarcia zatoki szczękowej. W 1903 r. Henry Luc publicznie uznał, że to George Caldwell jako pierwszy opisał metodę operacji zatok szczękowych.2

Ze względu na uwarunkowania anatomiczne zatoka szczękowa jest w większym stopniu narażona na powstawanie i przedłużanie się stanów zapalnych niż pozostałe zatoki przynosowe. Szczególnie położenie jej naturalnego ujścia znacznie powyżej dna zatoki powoduje brak wspomagania grawitacyjnego w oczyszczaniu się zatoki z zalegającej śluzowej wydzieliny. Anomalie anatomiczne przegrody nosa, małżowin nosowych środkowych czy bocznej ściany nosa stwarzają dogodne warunki do rozwoju zmian zapalnych, głównie w obrębie zatok szczękowych. Bezpośredni kontakt dna zatok szczękowych z zębami skutkuje większym ich narażeniem na zębopochodne zmiany zapalne. W następstwie leczenia kanałowego zębów czasem przedostają się do światła zatoki ciała obce – materiał stomatologiczny. W ostatnich latach w związku z rozwojem techniki implantacji zębów rośnie liczba operacji zatok szczękowych ukierunkowanych na zwiększenie grubości ściany dolnej zatoki, tak aby poprawić warunki do zakotwiczenia implantu.3,4

Metody leczenia operacyjnego były i są pochodną rozwoju technologicznego oraz koncepcji powstawania zmian patologicznych w obrębie zatok przynosowych. Operacje zatok szczękowych przez wiele lat były najczęściej wykonywanymi operacjami zatok przyno...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Badania własne

W Klinice Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w latach 2007-2016 operacje zatok szczękowych (tab. 1) wykonano u 1231 pacjentów: u 672 kobiet [...]

Powikłania operacyjne zatok szczękowych

Chociaż operacje zatok przynosowych techniką endoskopową są obecnie uważane za złoty standard, to nadal w otolaryngologii, a częściej w chirurgii twarzowo-szczękowej i stomatologicznej, wykorzystuje się [...]

Podsumowanie

Obecnie stosowane techniki operacyjne z wykorzystaniem endoskopów spowodowały, że operacje zatok szczękowych stały się bardzo skutecznymi metodami leczenia zmian patologicznych zatok szczękowych. [...]
Do góry