ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Zaćma, jaskra i retinopatia cukrzycowa
dr hab. n. med. Edyta Sutkowska1
Magdalena Sutkowska2
- Cukrzyca predysponuje zarówno do powikłania dla niej typowego, czyli retinopatii cukrzycowej, jak i prawdopodobnie do innych schorzeń narządu wzroku, w tym jaskry i zaćmy
- Wyrównanie metaboliczne cukrzycy, a więc dbałość o normoglikemię oraz prawidłowe wartości ciśnienia systemowego i stężenia lipidów, ma pierwszorzędne znaczenie w prewencji powikłań dotyczących narządu wzroku
Z danych przytoczonych przez Vision Loss Expert Group wynika, że w 2015 roku trzema głównymi przyczynami ślepoty na świecie były: zaćma, nieskorygowane wady refrakcji i jaskra. Za upośledzenie widzenia odpowiadały natomiast kolejno: nieskorygowana wada refrakcji, zaćma i zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem. Z raportów epidemiologicznych wynika także, że niezależnie od pierwotnej przyczyny przypadłości te dotykają nieco częściej kobiet1. Dane te dotyczą wszystkich regionów świata, w tym krajów, gdzie słabo rozwinięta opieka diabetologiczna nie pozwala na dotrwanie przez pacjenta z cukrzycą (DM – diabetes mellitus) do momentu rozwinięcia się powikłania, jakim jest retinopatia cukrzycowa (DR – diabetic retinopathy), co tłumaczy powszechnie znany fakt, że wobec dramatycznego wzrostu liczby osób chorujących na cukrzycę DR jest najczęstszym czynnikiem sprzyjającym ślepocie w krajach rozwiniętych.
Choroby oczu w przebiegu cukrzycy obejmują zarówno schorzenia ściśle związane z hiperglikemią i tym samym typowe jedynie dla tego zaburzenia metabolicznego, jak i rozliczne inne patologie, które choć występują także w populacji ogólnej, częściej dotyczą pacjentów z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Do pierwszej wspomnianej grupy zalicza się jedynie retinopatię cukrzycową z wyróżnieniem makulopatii (diabetic maculopathy), która oznacza zajęcie najważniejszej, centralnej części siatkówki. Pozostałe schorzenia, które stosunkowo często pojawiają się u chorych na cukrzycę, to głównie zaćma i jaskra oraz zmiany związane z predyspozycją tej grupy pacjentów do szybszego powstawania miażdżycy i tzw. trombofilii cukrzycowej, czyli zatoru tętnicy i zakrzepicy żył siatkówki. Ponadto pacjenci z DM są także predysponowani w większym stopniu do chorób aparatu ochronnego oka czy zmian rogówki i spojówki.
Wpływ zaburzeń metabolicznych na powikłania cukrzycy
Transport glukozy do komórek oka nie jest insulinozależny, ponieważ nie ma w nich transportera glukozy 4 (GLUT4 – glucose transporter 4), jedynej insulinozależnej, przezbłonowej glikoproteiny. Oznacza to, że przepływ heksozy ma w tym narządzie cha...
