Zasady postępowania
Rola PET-TK w określaniu stopnia zaawansowania i diagnostyce wznowy NDRP oraz ocenie charakteru pojedynczego guzka płucnego – cz. I
Dr n. med. Jacek Teodorczyk1
Dr n. med. Grzegorz Romanowicz1
Prof. dr hab. med. Piotr Lass2
Niedrobnokomórkowy rak płuca (NDRP) jest jednym z najczęściej występujących nowotworów na świecie i stanowi główną przyczynę zgonów nowotworowych w ujęciu globalnym. Rak płuca charakteryzuje się jedną z najwyższych śmiertelności pośród chorób nowotworowych. Przeżywalność w ostatnich latach uległa umiarkowanej poprawie, jednak rak płuca wciąż zalicza się do najgorzej rokujących nowotworów. Jedynie niewielka część przypadków rozpoznawana jest we wczesnym stadium zaawansowania i większość pacjentów nie kwalifikuje się do leczenia radykalnego.
Klasyfikacja histopatologiczna
Największy odsetek guzów płuca lokalizuje się w płacie górnym prawego płuca najprawdopodobniej ze względu na najlepsze upowietrznienie i największą częstość występowania w tym płacie zmian bliznowatych będących stanem przedrakowym.[1-3] Szacuje się, że 30 proc. guzów płuca zlokalizowanych jest centralnie, przywnękowo. Postacie obwodowe, zwykle dobrze odgraniczone i łatwo dostrzegalne radiologicznie, stanowią ok. 70 proc. przypadków.[4,5]
Podział histologiczny guzów płuca uwzględnia typ nabłonka wyjściowego oraz cechy histopatologiczne komórek nowotworu. Do najczęściej spotykanych typów raka płuca należą:
- rak płaskonabłonkowy – 52,1-54,6 proc. raków płuca w Polsce,
- rak gruczołowy – 11,3-27,7 proc. raków płuca w Polsce,
- rak drobnokomórkowy – 15-20,8 proc. raków płuca w Polsce.[6-8]
Wśród grupy NDRP klinicznie ważne znaczenie ma rozróżnienie centralnej postaci guza, zwykle raka płaskonabłonkowego oraz raka gruczołowego, najczęściej położonego obwodowo, z tendencją do wcześniejszego przerzutowania niż płaskonabłonkowa odmiana NDRP.[9] Względnie lepiej rokującą postacią raka gruczołowego jest rak oskrzelikowo-pęcherzykowy.[10] Rzadziej występującą postacią histopatologiczną NDRP jest rak wielkokomórkowy. W krajach uprzemysłowionych w ostatnich latach obecny jest trend zmniejszenia się odsetka raka płaskonabłonkowego z jednoczesnym znacznym wzrostem udziału gruczolakoraka, w szczególności w grupie kobiet i osób niepalących z zachowaniem dominującego udziału raka płaskonabłonkowego wśród palaczy płci męskiej.[11,12] Rak płaskonabłonkowy wykazuje najsilniejszy związek z paleniem tytoniu, słabsza korelacja z paleniem występuje w przypadku raka gruczołowego i drobnokomórkowego.[13,14]
Klasyfikacja TNM i stadia zaawansowania klinicznego
W przypadku raka płuca klasyfikacja TNM (tabele 1-3) została stworzona z uwzględnieniem aspektów prognostycznych i danych co do operacyjności zmian.[6,15] Stadium zaawansowania procesu rozrostowego (tabela 4) oraz jego typ histologiczny należą do ...
