Temat numeru
Monitorowanie stanu pacjentki po radykalnym leczeniu raka piersi – czy lekarz rodzinny może mieć w nim udział?
dr n. med. Maksymilian Kruczała
- Terapia onkologiczna w przypadku raka piersi jest długotrwała, a po zabiegu operacyjnym pacjentki wymagają wizyt kontrolnych praktycznie do końca życia
- W artykule przedstawiono podstawowe informacje dotyczące leczenia chorych na raka piersi i schematu badań kontrolnych wykonywanych po jego zakończeniu, z uwzględnieniem możliwości udziału lekarza POZ
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u polskich kobiet. Liczba nowych zachorowań i stosunkowo duża liczba chorych przeżywających wiele lat od ustalenia rozpoznania sprawiają, że praktycznie każdy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w swojej praktyce ma lub będzie miał do czynienia z pacjentkami po przebytym leczeniu onkologicznym z powodu raka piersi.
Epidemiologia
W populacji polskich kobiet rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym (1/5 wszystkich zachorowań na raka!), rocznie rozpoznaje się >17 000 nowych przypadków. Standaryzowany współczynnik zachorowalności wynosi >50/100 000. Około 80% przypadków raka piersi jest diagnozowanych po 50 r.ż., ze szczytem zachorowalności między 50 a 69 r.ż. Częstość zachorowań wzrasta i w ciągu ostatnich 30 lat uległa podwojeniu1. Obecnie 5 lat od rozpoznania w Polsce przeżywa blisko 80% chorych i wskaźnik ten powoli się poprawia2. W porównaniu z krajami wysoko rozwiniętymi w Polsce rak piersi nadal występuje rzadziej (70/100 000 przypadków w Ameryce Północnej), jednocześnie rokowanie pozostaje gorsze (w Stanach Zjednoczonych 5-letnia przeżywalność wynosi ok. 90%)3. Biorąc pod uwagę trendy epidemiologiczne, w Polsce należy spodziewać się dalszego wzrostu zachorowalności i jednocześnie poprawy przeżywalności chorych na raka piersi. To zjawisko przełoży się na coraz większą liczbę pacjentek po zakończonym leczeniu onkologicznym wymagających wieloletniego nadzoru.
Stopnie zaawansowania i podtypy biologiczne raka piersi
Dobór odpowiedniego leczenia dla chorych na raka piersi zależy od bardzo wielu czynników, a wymienienie wszystkich zdecydowanie przekracza ramy i cel artykułu. W dużym uproszczeniu cel prowadzonej terapii (o założeniu radykalnym, czyli z intencją wyleczenia chorej, lub paliatywnym – tzn. w celu wydłużenia przeżycia i/lub poprawy jego jakości bez możliwości całkowitego wyleczenia) zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby. Według systemu TNM wyróżnia się 4 główne stopnie zaawansowania choroby. Leczenie radykalne jest zazwyczaj możliwe w stopniach zaawansowania I-III, natomiast w przypadku stwierdzenia przerzutów odległych (cecha M1, IV stopień zaawansowania) całkowite wyleczenie nie jest zwykle możliwe, a terapia ma charakter paliatywny.
