Urologia onkologiczna
Zarodkowe guzy jądra – postępowanie ze szczególnym uwzględnieniem chemio- i radioterapii
Krzysztof Kowalik1
lek. Katarzyna Hetman2
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski1
- Zarodkowe guzy jądra (TGCT – testicular germ cell tumors) to nowotwory występujące stosunkowo rzadko w populacji polskich mężczyzn. Niemniej u młodych są to najczęstsze nowotwory złośliwe, a w ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań. Guzy te charakteryzują się dobrym rokowaniem. W niniejszym artykule zostały przedstawione współczesne możliwości leczenia onkologicznego TGCT
Zarodkowe guzy jądra są najczęstszymi nowotworami złośliwymi u młodych mężczyzn w wieku 15-40 lat, chociaż częstość ich występowania w populacji męskiej szacuje się na ok. 1-1,5%1. Stanowią one 90-95% wszystkich guzów złośliwych jąder.
W ostatnich latach obserwowany jest stały wzrost zachorowań na TGCT. Duży udział w ich występowaniu przypisuje się czynnikom genetycznym. Rodzinne ryzyko wystąpienia TGCT jest znacznie wyższe niż w przypadku większości innych nowotworów. Ryzyko zachorowania braci pacjentów z TGCT jest ok. 5-19 razy wyższe niż w populacji ogólnej. U synów mężczyzn z zarodkowym guzem jądra obserwuje się 2-4 razy większe ryzyko wystąpienia guza jądra w porównaniu z populacją ogólną2-4.
Stały wzrost zachorowań na TGCT wśród młodych chorych sugeruje również udział czynników środowiskowych. Profilaktycznie zaleca się samobadanie palpacyjne jąder, zwłaszcza w grupie młodych mężczyzn, oraz badanie ultrasonograficzne (USG) moszny w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów ze strony jądra.
Każdy pacjent z klinicznym podejrzeniem złośliwego guza jądra powinien być kierowany do leczenia chirurgicznego (orchidektomia lub w wyjątkowych sytuacjach tumorektomia z zaoszczędzeniem miąższu jądra). Następnie na podstawie wyniku badania histopatologicznego usuniętego guza jądra lub jądra wraz z najądrzem i powrózkiem nasiennym chorego kieruje się na dalsze leczenie, w tym chemio- lub radioterapię. Jest to uzależnione od rozpoznania histopatologicznego i stopnia zaawansowania choroby.
Klasyfikacja histologiczna nowotworów jąder
Nowotwory jąder dzieli się na pierwotne i wtórne. Guzami pierwotnymi są TGCT. Jak już wspomniano, stanowią one 90-95% przypadków nowotworów jąder.
Grupa zarodkowych guzów jąder dzieli się na nasieniaki (seminoma; 35-50%) oraz nienasieniaki (nonseminoma). Pierwsze rozwijają się z linii jednopotencjalnej, drugie zaś z linii pluripotencjalnej i występują najczęściej w grupie młodych dorosłych, czyli między 20 a 30 r.ż. Nasieniaki diagnozowane są częściej w grupie wiekowej 30-40 lat1,5-7.
Rak zarodkowy jądra rozwija się z niezróżnicowanych komórek pluripotencjalnych. Jeśli jednak przekształcają się one w komórki embrionalne, to powstają z nich potworniaki, które z kolei dzielimy na dojrzałe i niedojrzałe. Potworniaki rozpoznawane p...
