Ogólne zasady fizjoterapii u małych dzieci

Niewiele jest publikacji dotyczących zasad prowadzenia kinezyterapii wśród chorych z różnymi typami wrodzonej łamliwości kości.^1-6 Dzieci z wrodzoną łamliwością kości ze względu na charakter choroby (deformacje, łatwość ich powstawania, zmiany osi kości długich, liczne złamania) nie powinny podlegać agresywnej kinezyterapii. Każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia w prowadzeniu fizjoterapii.

Praca z małymi dziećmi powinna przebiegać według sekwencji rozwojowych, zaczynając od opanowania kontroli głowy i tułowia, utrzymania równowagi w pozycji siedzącej i stojącej. Przewidywanie przyszłych potrzeb dziecka dzięki wczesnej ocenie jego możliwości motorycznych jest bardzo ważne, ale też bardzo trudne. Wskaźnikiem przyszłych możliwości jest nie tylko radiologiczna ocena kości długich i kręgosłupa, ale również ocena możliwości funkcjonalnych dziecka.⁷ Można przewidywać, że dziecko, które opanowało kontrolę głowy, opanuje też kontrolę tułowia i w związku z tym będzie mogło w przyszłości samodzielnie siedzieć. Od tego etapu niedaleko do stania ze wspomaganiem i użyciem zewnętrznych stabilizatorów (łuski, szyny). Pracując z dzieckiem, powinno się unikać wykonywania w obrębie kończyn górnych i dolnych zarówno ruchów rotacyjnych, jak i po przekątnych czy na długich dźwigniach, gdyż mogą one powodować złamanie kończyny. W pracy z małym dzieckiem staramy się o poprawę stabilizacji w obrębie tułowia przez asymetryczną pracę obręczą miedniczną i barkową (ryc. 1, 2). Do takiej stymulacji możemy wykorzystać zarówno kolana terapeuty, wałki, kliny, jak i różnej wielkości piłki. Wiele ćwiczeń przeprowadza się łatwiej w wodzie i do tego rodzaju ćwiczeń powinno się zachęcać wszystkich pacjentów. W wodzie łatwiej jest dziecku wykonywać obroty na boki czy zmieniać pozycję z leżenia na plecach do leżenia na brzuchu. Środowisko wodne pozwala również na pionizację, nawet wtedy, gdy dziecko nigdy jeszcze nie chodziło (ryc. 3 i 4). W celu poprawy stabilizacji podczas zajęć w wodzie można wykorzystywać deski, tzw. piankowe sznurówki, kółka do pływania czy powietrzne kołnierze szyjne. Przybory te pozwalają dziecku na bezpieczne samodzielne wykonywanie ruchów głową, kończynami górnymi i dolnymi, pionizację i naukę chodzenia. Dzięki temu dzieci zdobywają lepszą kontrolę tułowia, wzmacniają mięśnie kończyn i tułowia.

Fizjoterapia starszych dzieci

U starszych dzieci i młodzieży poruszających się na wózku inwalidzkim, chodzących samodzielnie lub z pomocą ortez w obrębie mieszkania, należy wzmacniać kończyny górne. Wśród osób mających prawidłowy chwyt można do tego celu wykorzystywać małe cię...