Minisympozjum pneumonologia
Zapalenia płuc u dzieci
Zbigniew Doniec, Małgorzata Radwańska
Słowa kluczowe
pozaszpitalne zapalenie płuc, etiologia wirusowa, etiologia bakteryjna, antybiotykoterapia
Definicja
Zapalenie płuc jest ostrą chorobą zapalną miąższu płucnego i tkanki śródmiąższowej, którą klinicznie najczęściej charakteryzuje gorączka, kaszel, przyspieszenie oddechu oraz stwierdzany w badaniu przedmiotowym i/lub radiologicznym naciek zapalny.
Według Pediatric Infectious Diseases Society (PIDS) oraz Infectious Diseases Society of America (IDSA) pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP) definiuje się jako objawy kliniczne zapalenia płuc u uprzednio zdrowego dziecka wywołane zakażeniem nabytym poza szpitalem. Wprowadzone jest też pojęcie niepowikłanego zapalenia płuc – jest to odoskrzelowe zapalenie płuc obejmujące drogi oddechowe i przyległą tkankę śródmiąższową oraz płatowe zapalenie płuc z zajęciem jednego płata.1
Epidemiologia
Częstość zapaleń płuc w populacji dziecięcej wykazuje zróżnicowanie zależne od wieku dziecka i regionu świata, w którym zamieszkuje, a ponad 80% przypadków zapaleń płuc występuje u dzieci poniżej 5 roku życia. Badania prospektywne przeprowadzone w Norwegii w latach 2003-2005 wykazały, że częstość zapaleń płuc u dzieci w wieku 0-16 lat wynosiła rocznie średnio 14,7/10 000, w wieku 0-5 lat 32,8/10 000, zaś wśród dzieci w wieku 0-2 lat 42,1/10 000.2 Podobnie w Wielkiej Brytanii częstość potwierdzonych zapaleń płuc (badanie kliniczne i RTG płuc) rocznie u dzieci w wieku 0-16 lat określono na 14,4/10 000, zaś <5 lat 33,8/10 000.3 Największą zapadalność, ponad 151 mln rocznie, stwierdzono w krajach rozwijających się, towarzyszy jej również największa liczba zgonów. W krajach rozwiniętych umieralność wynosi <1/1000 przypadków rocznie.4 W wielu krajach zachorowania i hospitalizacje występują sezonowo, dotyczy to zarówno zakażeń o etiologii wirusowej (syncytialne wirusy oddechowe [RSV], grypy i paragrypy)5, jak i pneumokokowych (grudzień-styczeń). Okresowo nasilające się zakażenia Mycoplasma pneumoniae nie wykazują jednoznacznej sezonowości.6
Patogeneza
Zapadalność na zapalenia płuc, w większości u dzieci do 5 roku życia, jest wyrazem niedojrzałości anatomicznej, funkcjonalnej i immunologicznej układu oddechowego. U młodszych dzieci częściej występuje odoskrzelowe obustronne zapalenie płuc, zaś u...
Ocena udziału poszczególnych bakterii w zapaleniach płuc u dzieci jest trudna. Streptococcus pneumoniae uznawany jest za najczęstszy czynnik etiologiczny i chociaż posiewy krwi lub płynu opłucnowego potwierdzają jego obecność w mniej niż 4-9% przy...
