Immunoterapia w alergii na pokarmy – wybrane aspekty
dr n. med. Joanna Lange
- Immunoterapia alergenowa – możliwość przyczynowego leczenia chorób alergicznych zależnych od IgE
- Zastosowanie immunoterapii alergenowo swoistej u pacjentów uczulonych na różne pokarmy – przegląd badań klinicznych
- Omówienie najlepiej przebadanych metod immunoterapii alergenowej (doustnej, podjęzykowej i naskórkowej) wykorzystywanych w leczeniu alergii pokarmowej
Alergia pokarmowa stanowi szczególne wyzwanie we współczesnym świecie, ponieważ towarzyszący jej strach przed wystąpieniem reakcji zagrażających życiu wpływa na styl życia zarówno dzieci, jak i ich opiekunów. W ciągu ostatnich 20-30 lat obserwuje się gwałtowny wzrost liczby osób z zaburzoną tolerancją spożywanych pokarmów. Problem ten dotyka blisko 8% dzieci i aż 5-11% dorosłych1,2, aczkolwiek dane te mogą być niedoszacowane. Podstawowym postępowaniem terapeutycznym w udowodnionej alergii pokarmowej jest unikanie szkodliwych pokarmów i wydzielanie stref wolnych od alergenów. Niestety ma to negatywny wpływ na jakość życia chorego, który czuje się wykluczony z jego naturalnego środowiska3-5. Dodatkowo źle prowadzona dieta eliminacyjna przyczynia się do niedoborów żywieniowych, zaburzeń rozwoju dziecka oraz niewykształcenia naturalnej tolerancji. Warto w tym miejscu podkreślić, że większość dzieci z alergią pokarmową nabywa trwałej tolerancji (tab. 1) na mleko, jajko, pszenicę i soję. Czas ten jest zdecydowanie krótszy u pacjentów z alergią nieatopową. Istotny problem stanowi natomiast uczulenie na orzechy i owoce morza, które u 80-85% dzieci może się utrzymywać przez całe życie. Pewnym rozwiązaniem problemu może być wczesne (w 17-26 tygodniu życia) wprowadzanie m.in. orzechów ziemnych (badanie LEAP) oraz innych alergizujących pokarmów do diety niemowlęcia, chociaż implementacja takiego postępowania w szerszej społeczności może trwać długo i nie zawsze mieć wpływ na rozwój alergii, szczególnie w populacjach, w których częstość występowania alergii pokarmowej jest mała8,9.
Obiecującą metodą leczenia alergii pokarmowej jest indukcja tolerancji – jest ona szczególnie ważna u dzieci, które mają niewielkie szanse na „wyrośnięcie” z alergii. Metodę tę nazywa się immunoterapią alergenową (AIT – allergen immunotherapy).
Immunoterapia alergenowo swoista
Immunoterapia alergenowo swoista (SIT – specific immunotherapy), która jest stosowana przede wszystkim u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa i astmą oskrzelową, może być skuteczną formą terapii w przypadku uczulenia na pokarmy. AIT jako metoda t...