Leczenie przeciwkrzepliwe w przewlekłej chorobie nerek
dr n. med. Zbigniew Heleniak
prof. dr hab. n. med. Alicja Dębska-Ślizień
- Przegląd leków przeciwkrzepliwych stosowanych w wybranych wskazaniach w populacji chorych nefrologicznych
- Podsumowanie obecnego stanu wiedzy na temat stosowania DOAC w chorobach nerek i wskazanie potencjalnych kierunków prospektywnych badań w tym zakresie
- Opracowanie na podstawie artykułu: Derebail VK, Rheault MN, Kerlin BA. Role of direct oral anticoagulants in patients with kidney disease. Kidney Int 2020;97(4):664-75
Pacjenci z przewlekłą chorobą nerek (PChN) są narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia zarówno choroby zakrzepowo-zatorowej, jak i krwawień, dlatego wymagają starannej oceny klinicznej przed włączeniem leczenia przeciwzakrzepowego1-4. Tętnicza choroba zakrzepowo-zatorowa wynika głównie ze współistniejącej miażdżycy, a z wyjątkiem profilaktyki udaru mózgu u pacjentów ze współistniejącym migotaniem przedsionków (MP) zakrzepicę tętniczą leczy się głównie za pomocą leków przeciwpłytkowych, chociaż ostatnie dane potwierdzają skuteczność małych dawek rywaroksabanu (2,5 mg 2 ×/24 h) w skojarzeniu z terapią przeciwpłytkową w leczeniu choroby wieńcowej lub miażdżycy tętnic obwodowych5,6. Niniejszy przegląd dotyczy stosowania leków przeciwkrzepliwych u pacjentów z chorobami nerek, ze szczególnym uwzględnieniem doustnych leków przeciwkrzepliwych niebędących antagonistami witaminy K (NOAC – new oral anticoagulants).
Heparyny i antagoniści witaminy K
Heparyny są pośrednimi antykoagulantami, które wzmagają aktywność enzymatyczną antytrombiny (AT)7. Podczas gdy standardowa (niefrakcjonowana) heparyna skutecznie hamuje zarówno trombinę, jak i czynnik Xa, heparyny drobnocząsteczkowe (LMWH – low-molecular-weight heparins; np. enoksaparyna, dalteparyna) są słabszymi antagonistami trombiny, wywierają swoje działanie głównie poprzez hamowanie czynnika Xa. Natomiast syntetycznie produkowany pentasacharyd (fondaparynuks) wykazuje 7-krotnie silniejsze działanie przeciwkrzepliwe w porównaniu z LMWH. Jego mechanizm działania polega na odwracalnym połączeniu wyłącznie z AT, co powoduje wybiórcze hamowanie czynnika Xa. Z kolei heparynoidy (np. danaparoid) to mieszaniny siarczanów heparanu, dermatanu i chondroityny, które przede wszystkim antagonizują czynnik Xa. Heparyny, pentasacharydy i heparynoidy podaje się dożylnie (heparyna niefrakcjonowana) lub podskórnie, podobnie jak LMWH, którą podaje się także podczas dializy.
Heparyna niefrakcjonowana jest rozkładana przez heparynazę wątrobową i wydalana przez nerki w postaci uroheparyny. Efekt leczniczy heparyny niefrakcjonowanej zależy od zastosowanej dawki. Terapia tym lekiem wymaga monitorowania za pomocą oznaczani...
