Pacjenci do 18 roku życia stanowią około 0,8% wszystkich chorych na nowotwory złośliwe¹. Epidemiologia i biologia schorzeń onkologicznych w wieku rozwojowym oraz metody ich leczenia są zdecydowanie inne niż w populacji osób dorosłych. U dorosłych dominują guzy pochodzenia nabłonkowego, natomiast u dzieci nowotworzenie zazwyczaj dotyczy tkanek wywodzących się z neuroektodermy lub mezenchymy. Do terapii onkologicznej u najmłodszych pacjentów konieczne jest wykorzystanie metod o największej skuteczności, ale jednocześnie stwarzających możliwie najmniejsze ryzyko odległych powikłań związanych z interwencją w naturalne procesy wzrastania i dojrzewania².

Radioterapia jest jedną z metod leczenia nowotworów u dzieci, która wiąże się z dużym prawdopodobieństwem powstania różnego rodzaju działań niepożądanych. Co ważne, większość powikłań rozwija się powoli, po wielu latach od zakończenia terapii onkologicznej. Fakt ten może sprzyjać uśpieniu czujności pacjenta, rodzica oraz lekarza pierwszego kontaktu i w konsekwencji prowadzić do rozwoju wysoce zaawansowanych chorób stanowiących efekt uboczny zastosowanej w przeszłości radioterapii. Świadomość możliwości rozwoju późnych powikłań po radioterapii wśród lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, pediatrów i internistów jest zatem niezwykle ważna dla zapewnienia pacjentowi zachowania możliwie najlepszej jakości życia.

Podstawy radioterapii

Radioterapia jest metodą leczenia opartą na wykorzystaniu energii promieniowania jonizującego, które poprzez uwolnienie wolnych rodników w procesie radiolizy wody zawartej w strukturach anatomicznych oraz przez bezpośrednie uszkodzenie nici DNA ostatecznie prowadzi do śmierci komórki. Jednostką dawki napromieniania jest grej (Gy). Wykorzystanie promieniowania wielkości 1 Gy służy do wytworzenia energii o wartości 1 J w tkance o masie 1 kg.

Liczne rodzaje radioterapii zostały opisane w tabeli 1. Podstawą prawidłowego zaplanowania leczenia jest precyzyjne ustalenie topografii nowotworu i promieniowrażliwych narządów w jego otoczeniu. Znajomość biologii guza i zakresu jego subkliniczne...

Zastosowanie radioterapii w leczeniu nowotworów u dzieci

Radioterapia stosowana jest w leczeniu blisko 25% dzieci z chorobami nowotworowymi1. Wskazania do jej włączenia oraz sposoby jej wykorzystania w onkologii dziecięcej przedstawiono w tabeli 2. Najczęściej wybieraną formą radioterapii w leczeniu now...