World Health Organization (WHO) definiuje otyłość jako nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej, które prowadzi do utraty zdrowia i w konsekwencji zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci. Niepokojące jest obserwowanie stale rosnącej liczby osób z nieprawidłową masą ciała, a także występowania otyłości w coraz młodszych grupach wiekowych. Mają na to wpływ czynniki zarówno środowiskowe, jak i genetyczne. Leczenie otyłości stanowi duże wyzwanie i wymaga holistycznego podejścia do pacjenta, obejmującego przede wszystkim zmianę stylu życia, a w wybranych przypadkach także leczenie farmakologiczne i bariatryczne.

Epidemiologia

Nadwaga i otyłość to globalny problem, który w coraz większym stopniu dotyczy nie tylko dorosłych, lecz także dzieci. Według najnowszego raportu WHO opublikowanego w 2022 roku obserwuje się stałe narastanie zjawiska nadwagi i otyłości, a żadne z państw europejskich do 2025 roku nie będzie w stanie zatrzymać tego trendu mimo wdrożenia licznych działań profilaktycznych. Według WHO w Europie problem nadmiernej masy ciała dotyczy około 4,4 mln dzieci do 5 roku życia, co stanowi 7,9% wszystkich dzieci. Największy odsetek młodszych pacjentów z otyłością odnotowuje się w grupie wiekowej 5-9 lat i wynosi on 11,6%, natomiast nadwagę stwierdza się u co trzeciego dziecka w tej grupie wiekowej. W najmniejszym stopniu zaburzeniem tym są dotknięte nastolatki, u których zbyt duża masa ciała stanowi problem u mniej więcej 7,1% w grupie wiekowej 10-19 lat. Najwięcej otyłych dzieci zamieszkuje państwa basenu Morza Śródziemnego, co jest prawdopodobnie związane ze zmianą stylu życia i odchodzeniem od zdrowej diety śródziemnomorskiej^1,2. W Polsce według raportu Narodowego Funduszu Zdrowia w populacji dziecięcej nadwaga dotyczy 20% dziewcząt i 31% chłopców, z kolei otyłość występuje u 5% dziewczynek i 13% chłopców. W każdej z wymienionych grup na nadwagę i otyłość częściej chorują chłopcy, a także dwukrotnie więcej dzieci rodziców o niższym wykształceniu. Statystycznie obserwuje się zmniejszanie częstości występowania nadwagi i otyłości wraz z wiekiem zarówno wśród dziewcząt, jak i chłopców, jednak u dużej części dzieci nadmierna masa ciała pozostanie problemem na całe życie. Ma to związek z tzw. otyłością z odbicia (adiposity rebound). Moment wystąpienia zjawiska otyłości z odbicia może być traktowany jako wskaźnik prognostyczny utrzymywania się nadmiernej masy ciała i odpowiadać za blisko 30% przypadków otyłości w wieku dorosłym^1-3.