Czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego obejmują różnorodną kombinację przewlekłych lub nawracających objawów, których obecności nie można wytłumaczyć na podstawie zaburzeń strukturalnych bądź biochemicznych. Spektrum objawów zaburzeń motoryki jelita grubego jest szerokie i obejmuje: zaparcie/nietrzymanie stolca, biegunki, bóle brzucha, wzdęcia i/lub przelewania. Zaburzenia motoryki jelita grubego są jednymi z częstszych dolegliwości, z jakimi zgłaszają się pacjenci do lekarza pediatry oraz gastroenterologa. Osoby z zaparciami stanowią 2-5% pacjentów gabinetów pediatrycznych oraz blisko 20% dzieci konsultowanych w poradniach gastrologicznych. U mniej więcej 40% dzieci z zaparciem dolegliwości utrzymują się od okresu niemowlęcego. Około 16% rodziców dzieci w wieku 2 lat zgłasza występowanie u potomstwa stale lub okresowo zaparć^1-4. Najczęściej problem dotyczy pacjentów w wieku 1-4 lat. U dzieci zaparcie czynnościowe rozpoznaje się na podstawie IV kryteriów rzymskich⁵. Dodatkowo opiekunowie obserwują często wstrzymywanie oddania stolca przez dziecko oraz brudzenie kałem bielizny. W badaniu per rectum stwierdza się zalegające masy kałowe.

Zaparcie jest uwarunkowane wieloczynnikowo. Niewątpliwą rolę w wystąpieniu tych dolegliwości odgrywają: niedojrzałość przewodu pokarmowego, zaburzenia czucia trzewnego i regulacja osi mózgowo-jelitowej, zmiana składu mikroflory jelitowej, czynniki dietetyczne i/lub psychosocjalne. W patomechanizmie powstawania zaparcia uwzględnia się: zwiększone wchłanianie wody z jelita, zaburzenia pasażu jelitowego oraz dysfunkcję odcinka anorektalnego. Najczęściej wszystkie te czynniki występują równocześnie. Nie bez znaczenia pozostają też: zbyt krótki okres karmienia naturalnego, przejście z karmienia naturalnego na mleko krowie, zbyt mała objętość przyjmowanych płynów, dieta niskobłonnikowa. Wstrzymywanie wypróżnień przez dziecko, które stara się uniknąć nieprzyjemnych wrażeń związanych z defekacją, nasila objawy, co prowadzi do powstania błędnego koła. Dodatkowymi czynnikami mogącymi powodować zaparcia są współistniejąca alergia/nietolerancja pokarmowa^1-4. Kryteria rozpoznania zaparcia czynnościowego w zależności od wieku przedstawiono w tabeli 1.