Aktualne badania

Współpraca z pacjentem chorującym na schizofrenię i jego rodziną

Lek. Tomasz Wieczorek

Prof. dr hab. med. Joanna Rymaszewska

Katedra i Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji: Lek. Tomasz Wieczorek, Katedra i Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. Wybrzeże L. Pasteura 1050-367 Wrocław

Ostatnie lata dostarczyły wielu interesujących badań oceniających jakość współpracy terapeutycznej z perspektywy zarówno lekarzy, jak i pacjentów oraz ich rodzin. Inne skupiły się na analizowaniu problemów w relacjach lekarz-pacjent-rodzina i proponowaniu nowych rozwiązań. Niniejszy artykuł ma za zadanie zwięźle przedstawić najważniejsze dokonania na tych obszarach w ciągu ostatnich lat.

Współpraca z osobą chorującą na schizofrenię jest zagadnieniem wielopoziomowym, obejmującym zarówno kwestie związane z czysto biologicznym aspektem choroby oraz jej leczenia, jak i cały rozległy wymiar funkcjonowania społecznego, zawodowego i rodzinnego pacjenta, jego własne przeżycia związane z chorobą, emocje oraz doświadczenia rodziny i opiekunów związane z przebiegiem zaburzenia i jego leczenia. Typowy problem w schizofrenii, czyli dysfunkcja w budowaniu i utrzymywaniu relacji społecznych, wymaga odpowiednio złożonych interwencji terapeutycznych na poziomie oddziaływania pozabiologicznego.

Obecnie już standardem postępowania jest włączenie w proces diagnostyki i leczenia najbliższych osób z otoczenia pacjenta, którymi najczęściej są członkowie rodziny oraz opiekunowie. Istnienie niezwykle szerokiego spektrum dysfunkcji wywołanych chorobą wskazuje na możliwość napotkania wielu problematycznych punktów w terapii oraz na potrzebę wykorzystania wielu form terapeutycznych, które najczęściej sprowadzają się do konieczności prowadzenia wieloaspektowego oddziaływania leczniczego.

W niniejszej pracy chcemy przedstawić jeden z teoretycznych modeli relacji lekarz-pacjent-rodzina oraz opisać ich problematykę, opierając się na stosunkowo niedawno publikowanych badaniach dotyczących tego tematu. Wiele diagnozuje nowe obszary problemowe, sugerując jednocześnie możliwe rozwiązania, część może wymagać dalszych badań.

Teoretyczny model współpracy lekarz-pacjent-rodzina

Model współpracy z pacjentem i jego rodziną został bardzo dobrze opisany przez prof. Bogdana de Barbaro i współpracowników w książce „Schizofrenia w rodzinie”.[1] Podstawą tego modelu jest podział na trzy główne elementy:

  • konsultację systemu rodzinnego,
  • psychoedukację pacjenta i rodziny bądź osób bliskich,
  • terapię systemową (rodzinną).


Konsultacja systemu rodzinnego jest pierwszą sytuacją terapeutyczną, w której lekarz spotyka się z pacjentem i jego rodziną. Takie spotkanie powinno mieć charakter konsultacji, której zasady opisuje model tzw. szkoły mediolańskiej.[2] Można je streścić w następujących punktach:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ocena współpracy w oczach psychiatrów

W 2013 roku opublikowano wyniki dużego badania ankietowego, które obejmowało wiele krajów Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki.[4] Łącznie odpowiedzi udzieliło 4722 [...]

Ocena współpracy w oczach pacjentów

Wyniki kolejnego interesującego badania zostały opublikowane w 2014 roku.[6] Przeprowadzono je w Indiach na grupie 100 pacjentów, używając w tym celu [...]

Miejsce psychoedukacji pacjentów i ich rodzin w procesie terapeutycznym

W 2007 roku Lincoln i wsp. opublikowali wyniki metaanalizy publikacji poświęconych zagadnieniu wpływu psychoedukacji pacjentów i rodzin na nasilenie objawów, częstość [...]

Obciążenie opiekunów

W 2013 roku opublikowano wyniki interesującego badania, które przeprowadzono w Nigerii.[13] Objęło ono 368 par pacjent-opiekun. Chorzy byli poddani badaniu narzędziami [...]

Spojrzenie w przyszłość – rozwiązania sieciowe i mobilne dla pacjentów

W 2015 roku opublikowano obszerny przegląd literatury poświęcony tematowi tworzenia usług mobilnych (mHealth) i sieciowych (eHealth) dla pacjentów z rozpoznaniem serious [...]

Podsumowanie

Opisany wcześniej teoretyczny model współpracy z pacjentem i jego rodziną wskazuje kilka problemowych obszarów, które mogą zostać usprawnione. Omówione w niniejszym [...]

Do góry