Per aspera ad astra

Brain fog i inne powikłania neuropsychiatryczne COVID-19

dr n. med. Maria Filip1,2
mgr Aleksandra Skiba2 
dr n. med. Tomasz M. Gondek1,3
lek. Anna Szczegielniak1,4

1Sekcja Kształcenia Specjalizacyjnego, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne

2Klinika Psychiatrii Dorosłych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

3European Psychiatric Association – Early Career Psychiatrists Committee

4Klinika Rehabilitacji Psychiatrycznej, Wydział Nauk Medycznych w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Maria Filip

Klinika Psychiatrii Dorosłych

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Aleksandrowska 159

91-229 Łódź

tel.: 42 71 55 985

e-mail: mariafilip@interia.pl

  • Co już wiemy o psychicznych konsekwencjach pandemii SARS-CoV-2
  • Objawy neuropsychiatryczne związane z chorobą COVID-19
  • Znaki zapytania i perspektywy badawcze

Koronawirus SARS-CoV-2, odpowiedzialny za rozwój choroby zakaźnej o nazwie COVID-19, został wykryty po raz pierwszy w Wuhan w Chinach, a następnie w błyskawicznym tempie rozprzestrzenił się na cały świat. Według danych przedstawionych przez Ministerstwo Zdrowia – w ostatnim dniu października 2020 r. w Polsce odnotowano 21 897 nowych przypadków zakażenia tym wirusem; łącznie zakażenie potwierdzono u ponad 362 000 osób1. Pandemia, oprócz realnego wzrostu śmiertelności i globalnego kryzysu gospodarczego, niewątpliwie wpływa i będzie wpływać na zdrowie psychiczne milionów osób na świecie.

Przewiduje się, że wielu pacjentów ze stwierdzonymi jeszcze przed wybuchem pandemii zaburzeniami psychicznymi będzie odczuwało jej negatywne skutki psychologiczne, częściowo wynikające z nasilonej samotności, częściowo – z trudności ekonomicznych. Pacjenci z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi mogą negatywnie reagować na ciągłe doniesienia medialne dotyczące pandemii, niepewność związaną z jej konsekwencjami i dalszym przebiegiem. Ponadto sama kwarantanna czy przebywanie w izolacji mogą powodować m.in. niepokój, splątanie lub nawet objawy zespołu stresu pourazowego2.

Jak dotąd dysponujemy niewieloma danymi na temat problemów psychicznych występujących u osób z COVID-19. Jednak badania dotyczące wcześniejszych epidemii spowodowanych przez różne gatunki koronawirusów sugerują, że pacjenci z COVID-19 będą wykazywali objawy i zaburzenia psychiatryczne3,4. W przeglądzie systematycznym (60 badań, N >2500 przypadków) opublikowanym przez Rogersa i wsp. przeprowadzono analizę – pod kątem problemów psychiatrycznych – pacjentów hospitalizowanych z powodu SARS (severe acute respiratory syndrome) lub MERS (Middle East respiratory syndrome)5. Badanie wykazało, że podczas ostrej infekcji ok. 42% przejawiało bezsenność, 20-40% objawy majaczenia, 38% upośledzenie uwagi i koncentracji, 36% lęk, 34% upośledzenie pamięci, a 33% zaburzenia nastroju5.

Objawy neuropsychiatryczne w przebiegu COVID-19

Patogeneza, czyli mechanizm powstawania zaburzeń psychicznych pojawiających się w związku z pandemią COVID-19, może obejmować czynniki biologiczne i psychospołeczne. Wydaje się, że COVID-19 wpływa na czynność ośrodkowego układu nerwowego, co może ...

Gdy pandemia narastała, coraz więcej naukowców zaczęło opisywać przypadki pacjentów z powikłaniami neuropsychiatrycznymi związanymi z COVID-19. Na obecnym etapie lekarze nie potrafią określić, jak powszechne są te powikłania7. W kwietniu 2020 r. g...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Objawy neuropsychiatryczne w przebiegu COVID-19

Patogeneza, czyli mechanizm powstawania zaburzeń psychicznych pojawiających się w związku z pandemią COVID-19, może obejmować czynniki biologiczne i psychospołeczne. Wydaje się, [...]

Brain fog

Eksperci twierdzą, że reakcja układu odpornościowego na SARS-CoV-2 może zmienić aktywność mózgu. Pacjenci, którzy borykali się z zakażeniem koronawirusem, coraz częściej [...]

Podsumowanie

Ograniczona ilość danych dotyczących powikłań neuropsychiatrycznych COVID-19 sprawia, że obecnie trudno ustalić, dlaczego niektórzy pacjenci prezentują objawy neurologiczne, a inni psychiatryczne. [...]

Do góry