Pozytywne zdziwienie w psychiatrii

Czynniki żywieniowe w zapobieganiu i leczeniu depresji – czas na personalizację diety?

lek. Jan Puchowski

Klinika Psychiatrii Dorosłych, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Twórcą jednego z pierwszych doniesień dotyczących zaburzeń nastroju był Hipokrates, którego prace można uznać za początek badań nad psychopatologią. Opisał w nich m.in. kilka rodzajów temperamentu oraz wprowadził pojęcia, spośród których część stosuje się do dziś. Były to np. melancholia, dystymia czy lęk. Z biegiem czasu kolejni uczeni zgłębiali problematykę zaburzeń nastroju. Znaleźli się wśród nich również prekursorzy nauk medycznych, tacy jak Galen i Paracelsus. Do prawdziwego przełomu w dziejach psychiatrii doszło jednak między XIX a XX w. W tym okresie niemiecki psychiatra Emil Kraepelin wprowadził m.in. pojęcie obłędu maniakalno-depresyjnego, a Eugen Bleuler – choroby afektywnej. Ostatecznie termin „depresja” został spopularyzowany w XX w. przez Adolfa Meyera.

Współcześnie depresja stanowi rosnący problem zdrowotny i społeczny. Z raportu Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że w Polsce cierpi na nią ok. 1,2 mln osób. W 2023 r. świadczenia z rozpoznaniem głównym lub współistniejącym depresji zostały udzielone 809 tys. pacjentów (najczęściej były to osoby w wieku 65-74 lat). Refundowane leki przeciwdepresyjne (stosowane w depresji, ale także innych zaburzeniach psychicznych) wykupiło 1,7 mln osób i było to o 83% więcej niż w 2013 r. Zwraca uwagę także liczba pacjentów poniżej 18 r.ż. realizujących recepty na leki przeciwdepresyjne.

Wraz z rosnącym odsetkiem osób cierpiących na zaburzenia depresyjne nasila się debata dotycząca sposobów skutecznej profilaktyki i terapii depresji. Jak wskazują badania, zbilansowana dieta może stanowić czynnik wspomagający oba te aspekty. W tym kontekście prawdziwe wydaje się hasło „Jesteś tym, co jesz”, a odkrycie tego powiązania oraz rozwój badań naukowych w tym zakresie może stanowić źródło „pozytywnego zdziwienia w psychiatrii”. Przyjrzyjmy się zatem wynikom wybranych prac.

Interesującym badaniem klinicznym, które miało dostarczyć informacji na temat wpływu diety na zaburzenia nastroju, było SMILES (Supporting the Modification of lifestyle in Lowered Emotional States), zarejestrowane w Australii i Nowej Zelandii (Jac...

W pierwszej grupie badani brali udział w sesjach terapeutycznych, w trakcie których podejmowano dyskusje na neutralne tematy (zgodne z zainteresowaniami pacjenta, np. sport, sztuka) lub angażowano ich w aktywności związane z pozytywnymi emocjami, ...

Do góry