Pierwsza pomoc
Złamania kostne w przebiegu szpiczaka plazmocytowego
lek. Grzegorz Lewandowski
- Na podstawie opisu przypadku pacjentki ze szpiczakiem plazmocytowym, która doznała złamania kończyn górnej i dolnej, omówiono tę jednostkę chorobową i postępowanie w takich sytuacjach
- W artykule podkreślono wagę dokładnego zebrania wywiadu, które warunkuje wdrożenie prawidłowych czynności przez ratowników medycznych w opiece przedszpitalnej
Opis przypadku
Sześćdziesięcioletnia kobieta została znaleziona przez męża w godzinach nocnych w przedpokoju leżąca na podłodze. Podczas powrotu z toalety potknęła się i upadła z własnej wysokości. Tuż po tym, jak została znaleziona, uskarżała się na silne dolegliwości bólowe ze strony lewej kończyny górnej (przedramię) i kończyny dolnej prawej (okolica udowa). Ze względu na silny ból i amobilność oraz brak sił męża, który starał się przenieść żonę do pokoju, kobieta pozostawała nadal na podłodze, przykryta kocem, do chwili pojawienia się ratowników medycznych.
Pacjentka od 13 lat chorowała na szpiczaka plazmocytowego (PCM – plasma cell myeloma) poprzedzonego gammapatią monoklonalną o nieustalonym znaczeniu (MGUS – monoclonal gammapathy of unknown significance). W tym czasie stosowano leczenie chemio- i radioterapeutyczne oraz wykonano przeszczep szpiku kostnego.
W ciągu ostatnich 9 miesięcy kobietę poddawano wielolekowej terapii w oczekiwaniu na regresję choroby. Od 3 miesięcy pacjentka uskarżała się na narastające zmęczenie i duszność, pogorszenie stanu ogólnego, osłabienie i zaburzenia neurologiczne.
Ratownik medyczny po przybyciu na miejsce zebrał wywiad i wykonał badanie przedmiotowe: pacjentka odpowiadała na pytania, była zorientowana co do czasu i miejsca, cierpiała z powodu silnych dolegliwości bólowych zlokalizowanych w kończynach górnej lewej i dolnej prawej. W badaniu palpacyjnym stwierdzono ograniczoną ruchomość kończyny górnej lewej w stawie łokciowym i silny ból wyrażony w lewym przedramieniu. Dodatkowo stwierdzono dolegliwości bólowe w całej kończynie dolnej prawej. Szczególną uwagę zwrócono na okolicę udową prawą – nieznaczne zgrubienie uda i bolesność dotykową kości udowej prawej w jej osi długiej. Na powłokach brzusznych i na klatce piersiowej obecne były atypowe zmiany guzkowe.
Osłuchowo nad polami płucnymi słyszalny był szmer pęcherzykowy prawidłowy, w badaniu palpacyjnym jama brzuszna była bez zmian. Ciśnienie tętnicze wynosiło 110/70 mmHg. Ponadto nie stwierdzono jakichkolwiek odchyleń od stanu prawidłowego. Podejrzewając obrażenia o charakterze złamania, zastosowano unieruchomienie próżniowe i leczenie przeciwbólowe. Pacjentka została przetransportowana na szpitalny oddział ratunkowy.
