Temat numeru
Mężczyzna z różą, czyli o złożonym przypadku zapalenia skóry i tkanki podskórnej
lek. Jakub Zelig1,2
prof. dr hab. n. med. Marta Rorat3-5
- Niniejszy artykuł skupia się na problematyce zapalenia skóry i tkanki podskórnej, którą jest róża nawrotowa, obrazując tematykę przypadkiem 60-letniego mężczyzny. Omówiono w nim diagnostykę i leczenie tej jednostki chorobowej, a także metody jej zapobiegania
Opis przypadku
Mężczyzna, lat 60, z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, leczony infliksymabem w ramach programu lekowego Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), zgłosił się na oddział gastroenterologii po kolejną dawkę leku biologicznego. Przy przyjęciu nie zgłaszał objawów zaostrzenia choroby jelita. W ostatnich dniach wystąpiły u niego dolegliwości bólowe lewej kończyny dolnej po przebytym niewielkim urazie (uderzenie o kant regału w domu) i stan podgorączkowy.
W badaniu przedmiotowym stwierdzono bolesny, dobrze odgraniczony obrzęk z zaczerwienieniem i wzmożonym uciepleniem skóry podudzia lewego oraz powiększone i tkliwe węzły chłonne w pachwinie lewej. Wyniki badań laboratoryjnych wykazały podwyższone wskaźniki stanu zapalnego: białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein) – 78 mg/l (norma [N] <5), leukocytów (WBC – white blood cells) – 14 000/μl (N 4000-11 000/μl) z rozmazem neutrofilowym. Za pomocą ultrasonografii (USG) wykluczono zakrzepicę żył głębokich (DVT – deep vein thrombosis) oraz ropień tkanek miękkich.
Rozpoznano różę o łagodnym przebiegu. Pacjenta przyjęto na oddział stacjonarny, gdzie wdrożono antybiotykoterapię (dożylna cefazolina 1 g/8 godz.), uzyskując szybki spadek parametrów zapalnych oraz poprawę stanu miejscowego. Po kilku dniach podano infliksymab i chorego wypisano do domu z zaleceniem kontynuacji doustnej antybiotykoterapii cefadroksylem przez 3 dni.
Po blisko 2 tyg. od zakończenia leczenia objawy róży nawróciły w tej samej lokalizacji. Mężczyzna został skierowany na oddział zakaźny, gdzie ponownie podano mu cefazolinę w takiej samej dawce jak poprzednio. Leczenie prowadzono przez 10 dni, uzyskując poprawę stanu miejscowego i normalizację wskaźników zapalnych.
Dwa miesiące później podczas wizyty na oddziale gastroenterologii, dokąd pacjent zgłosił się po kolejną dawkę leku biologicznego, zaobserwowano ponowne objawy róży lewego podudzia, z towarzyszącymi zwyżkami temperatury. Dodatkowo chory zgłaszał zaostrzenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego pod postacią licznych luźnych wypróżnień (8-10/24 godz.) z domieszką krwi. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono podwyższone wskaźniki stanu zapalnego. Badanie kału w kierunku antygenu i toksyny Clostridioides difficile (C. difficile) dało dodatni wynik. Do terapii oprócz cefazoliny włączono wankomycynę (125 mg/6 godz. doustnie). Leczenie pierwszym z wymienionych antybiotyków prowadzono przez 10 dni, wankomycyną zaś kontynuowano jeszcze przez 5 dni po zakończeniu terapii cefalosporyną. Uzyskano znamienną poprawę stanu miejscowego skóry i wyrównano rytm wypróżnień (do 2-3 stolców/24 godz. bez krwi). Kolejną dawkę infliksymabu podano po zakończeniu leczenia wankomycyną.