Temat numeru

Mężczyzna z różą, czyli o złożonym przypadku zapalenia skóry i tkanki podskórnej

lek. Jakub Zelig1,2
prof. dr hab. n. med. Marta Rorat3-5

1Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu

2II Oddział Chorób Zakaźnych, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu

3Katedra Nauk Społecznych i Chorób Infekcyjnych, Wydział Medyczny, Politechnika Wrocławska

4Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu

5I Oddział Chorób Zakaźnych, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Marta Rorat

Katedra Nauk Społecznych i Chorób Infekcyjnych, Wydział Medyczny, Politechnika Wrocławska

ul. Hoene-Wrońskiego 13c, 58-376 Wrocław

e-mail: marta.rorat@pwr.edu.pl

  • Niniejszy artykuł skupia się na problematyce zapalenia skóry i tkanki podskórnej, którą jest róża nawrotowa, obrazując tematykę przypadkiem 60-letniego mężczyzny. Omówiono w nim diagnostykę i leczenie tej jednostki chorobowej, a także metody jej zapobiegania

Opis przypadku

Mężczyzna, lat 60, z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, leczony infliksymabem w ramach programu lekowego Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), zgłosił się na oddział gastroenterologii po kolejną dawkę leku biologicznego. Przy przyjęciu nie zgłaszał objawów zaostrzenia choroby jelita. W ostatnich dniach wystąpiły u niego dolegliwości bólowe lewej kończyny dolnej po przebytym niewielkim urazie (uderzenie o kant regału w domu) i stan podgorączkowy.

W badaniu przedmiotowym stwierdzono bolesny, dobrze odgraniczony obrzęk z zaczerwienieniem i wzmożonym uciepleniem skóry podudzia lewego oraz powiększone i tkliwe węzły chłonne w pachwinie lewej. Wyniki badań laboratoryjnych wykazały podwyższone wskaźniki stanu zapalnego: białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein) – 78 mg/l (norma [N] <5), leukocytów (WBC – white blood cells) – 14 000/μl (N 4000-11 000/μl) z rozmazem neutrofilowym. Za pomocą ultrasonografii (USG) wykluczono zakrzepicę żył głębokich (DVT – deep vein thrombosis) oraz ropień tkanek miękkich.

Rozpoznano różę o łagodnym przebiegu. Pacjenta przyjęto na oddział stacjonarny, gdzie wdrożono antybiotykoterapię (dożylna cefazolina 1 g/8 godz.), uzyskując szybki spadek parametrów zapalnych oraz poprawę stanu miejscowego. Po kilku dniach podano infliksymab i chorego wypisano do domu z zaleceniem kontynuacji doustnej antybiotykoterapii cefadroksylem przez 3 dni.

Po blisko 2 tyg. od zakończenia leczenia objawy róży nawróciły w tej samej lokalizacji. Mężczyzna został skierowany na oddział zakaźny, gdzie ponownie podano mu cefazolinę w takiej samej dawce jak poprzednio. Leczenie prowadzono przez 10 dni, uzyskując poprawę stanu miejscowego i normalizację wskaźników zapalnych.

Dwa miesiące później podczas wizyty na oddziale gastroenterologii, dokąd pacjent zgłosił się po kolejną dawkę leku biologicznego, zaobserwowano ponowne objawy róży lewego podudzia, z towarzyszącymi zwyżkami temperatury. Dodatkowo chory zgłaszał zaostrzenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego pod postacią licznych luźnych wypróżnień (8-10/24 godz.) z domieszką krwi. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono podwyższone wskaźniki stanu zapalnego. Badanie kału w kierunku antygenu i toksyny Clostridioides difficile (C. difficile) dało dodatni wynik. Do terapii oprócz cefazoliny włączono wankomycynę (125 mg/6 godz. doustnie). Leczenie pierwszym z wymienionych antybiotyków prowadzono przez 10 dni, wankomycyną zaś kontynuowano jeszcze przez 5 dni po zakończeniu terapii cefalosporyną. Uzyskano znamienną poprawę stanu miejscowego skóry i wyrównano rytm wypróżnień (do 2-3 stolców/24 godz. bez krwi). Kolejną dawkę infliksymabu podano po zakończeniu leczenia wankomycyną.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Omówienie

W opisanym przypadku róży nawrotowej należy zwrócić szczególną uwagę na kilka aspektów:

Specyfika róży nawrotowej

Zapalenie skóry i tkanki podskórnej – określane powszechnie jako róża – stanowi częsty problem w praktyce lekarzy zarówno podstawowej (POZ), jak [...]

Etiologia

Najczęstszym czynnikiem etiologicznym zakażenia skóry i tkanki podskórnej są paciorkowce β-hemolizujące grupy A (S. pyogenes). Rzadziej do zakażenia przyczyniają się: Staphylococcus aureus, [...]

Obraz kliniczny

Róża może wystąpić w każdej lokalizacji, najczęściej jednak jest obserwowana na kończynach dolnych (ok. 80% przypadków na podudziach; ryc. 1). Drugą [...]

Diagnostyka

Nie każdy pacjent z różą ma wskazania do przeprowadzenia badań dodatkowych. Brak objawów ogólnych, ograniczenie nacieku do dystalnej części kończyny, przy [...]

Leczenie i profilaktyka

W terapii róży podstawę stanowią antybiotyki β-laktamowe, przede wszystkim penicylina i cefalosporyny I generacji (cefazolina, cefadroksyl, cefaleksyna; ryc. 6). W leczeniu [...]

Podsumowanie

Róża to choroba skórna o podłożu bakteryjnym, typowo wywołana przez S. pyogenes. Bakteria wykazuje wrażliwość na penicylinę, wobec czego nie należy [...]

Do góry