ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Finanse
Fundusze unijne – jak korzystać i rozliczać
Przemysław Puch
Podczas realizacji inwestycji współfinansowanej przez UE kluczowa jest skrupulatność. Wszystkie wydatki muszą mieć potwierdzenie w dokumentach i być zgodne z umową
Poprzednia perspektywa unijna w znaczny sposób wsparła osoby prowadzące działalność gospodarczą. Według danych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w formie dotacji z rozmaitych programów celowych uzyskały one przeszło 50 mld zł. Pieniądze były przeznaczane zarówno na rozpoczęcie działalności, rozwój, jak i realizację konkretnych przedsięwzięć, związanych ze wspieranymi przez UE priorytetami. Była to prawie jedna czwarta wszystkich przyznanych Polsce funduszy. Pozostałe wsparły jednostki samorządowe, ośrodki administracji centralnej, naukowe oraz tzw. organizacje non profit. Poza finansowaniem start-upów, czyli osób rozpoczynających działalność od zera, środki najczęściej wydawane były na poprawienie poziomu obsługi klienta, podniesienie jakości produktów i usług oraz obniżenie ich cen. Nieco mniej pieniędzy (ok. 11 proc.) trafiło na inwestycje związane z doskonaleniem kompetencji, czyli przede wszystkim specjalistyczne szkolenia zawodowe. Istotnym wskaźnikiem weryfikującym korzyści z europejskiego wsparcia jest trwałość inicjatyw, w których uruchomieniu pomogły pieniądze z UE. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez samorząd jednego z najaktywniej realizujących programy unijne województwa, kujawsko-pomorskiego, blisko 70 proc. założonych w ciągu ostatnich siedmiu lat dzięki europejskim dotacjom firm nadal funkcjonuje. Blisko jedna trzecia utworzyła nowe miejsca pracy, które zostały objęte nie tylko przez samego właściciela, jego rodzinę, znajomych i przyjaciół, ale także przez niezwiązane z nim osoby. – Mitem jest pojawiające się czasem przekonanie, że lekarze, stomatolodzy, farmaceuci, ogólnie grupy zawodowe związane z ochroną zdrowia jako działające na granicy przedsiębiorczości, nauki i misji publicznej, mają większe kłopoty z posługiwaniem się środkami z funduszy unijnych – przekonuje Malina Gapik, specjalistka ds. funduszy pracująca w Komisji Europejskiej. – Żadne, prowadzone zarówno przez instytucje krajowe, jak i europejskie statystyki tego nie potwierdzają. Swego rodzaju wyzwaniem dla wszystkich jest natomiast rozliczenie dotacji – dodaje.
Niezbędne do rozliczenia
Podstawowe elementy systemu rozliczania dotacji unijnych to:
► umowa o przyznanie dofinansowania,
► ocena kwalifikowalności wydatków (każdy program ma własny, ściśle określony zbiór wydatków, które będą mogły być zrefundowane, tzw. koszty kwalifikowane),
► zebrane i przesłane wnioski o płatność,
► ewentualne wnioski o zaliczkę,
► dokumentacja monitoringu realizacji inwestycji,
► informacja o przeprowadzonych działaniach dotyczących promocji projektu (reklama i marketing to integralne części inwestycji podlegającej dofinansowaniu ze środków UE),
► właściwa archiwizacja dokumentów (od trzech do pięciu lat).