Przegląd piśmiennictwa

Jak stosować produkty zielarskie w schorzeniach jamy ustnej?

Dominika Egierska1

Paulina Pietruszka1

Izabela Chruścicka1

Michał Perszke1

Dr n. med. Irena Duś-Ilnicka2

Prof. dr hab. med. Małgorzata Radwan-Oczko2

1Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Studenckie Towarzystwo Zdrowia Jamy Ustnej przy Katedrze Patologii Jamy Ustnej

2Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Katedra i Zakład Patologii Jamy Ustnej

Adres do korespondencji: Dr n. med. Irena Duś-Ilnicka, e-mail: irena.dus-ilnicka@umed.wroc.pl

Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie aktualnego stanu wiedzy dotyczącej produktów zielarskich wykorzystywanych w leczeniu schorzeń jamy ustnej. Analizie poddano aktualne piśmiennictwo omawiające wykorzystanie siemienia lnianego w patologiach błony śluzowej jamy ustnej, żurawiny i cukru brzozowego w zapobieganiu próchnicy, aloesu i olejku z drzewa herbacianego w redukcji płytki nazębnej lub leczeniu schorzeń przyzębia oraz tymianku jako środka kariostatycznego i przeciwgrzybiczego.

Ziołolecznictwo jako nauka opiera swoje osiągnięcia na produktach zielarskich i lekach ziołowych, do przygotowania których wykorzystywane są elementy roślin uznawanych za szczególnie pożyteczne dla zdrowia człowieka. Dobroczynny oraz toksyczny wpływ działania ziół na organizm człowieka jest badany od wieków, a aktualnie zwiększone zainteresowanie tym obszarem nauki można uznać za efekt nurtu proekologicznego.

Jedno z pierwszych doniesień o terapeutycznym działaniu ziół datowane jest na 1550 rok p.n.e., z którego pochodzi 900 recept roślinnych zawartych w „Papirusie Ebersa” – staroegipskim dziele farmaceutyczno-medycznym. Jak podaje Drozd, spośród zastosowanych w staroegipskich przepisach roślin można wymienić m.in. miętę, czosnek, jaskółcze ziele, piołun, cebulę morską oraz produkty, które będą podstawą niniejszego opracowania – aloes i siemię lniane.[1]

Przyczyną zainteresowania sposobem leczenia z wykorzystaniem ziół jako alternatywą dla farmakoterapii tradycyjnej jest chęć uniknięcia potencjalnej toksyczności leków i wytwarzania oporności na leczenie (np. antybiotykoterapia w stosunku do oporności drobnoustrojów).[2] Leczenie produktami zielarskimi uważa się za bezpieczniejsze i lepiej tolerowane przez pacjenta, jednak mające zrównoważoną siłę działania pozwalającą na uzyskanie pozytywnych efektów terapii.[2] Odnosząc się do maksymy Paracelsusa Dosis facit venenum (To dawka czyni truciznę), należy z uwagą stosować produkty zielarskie w praktyce, ponieważ ilość składników aktywnych może różnić się pomiędzy poszczególnymi zbiorami roślin, w zależności od sposobu przygotowania formuły leczniczej czy formy zbioru roślin.

Poszukiwanie zamienników dla chemioterapeutyków ma znaczenie szczególnie w schorzeniach jamy ustnej, ze względu na małą liczbę produktów farmakoterapii tradycyjnej dostępnych na rynku polskim przeznaczonych do ich leczenia. Jednym z najczęściej st...

Jednym z zagadnień omawianych w tym artykule jest porównanie działania chloroheksydyny i ziół w tych samych schorzeniach, w celu omówienia możliwości zastosowania zamienników ziołowych dla tego preparatu (tab. 1).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Siemię lniane jako środek powlekający

Siemię lniane (Linum usitatissimum) jest znane jako roślina lecznicza (konkretnie w terapii używa się nasion) od początków cywilizacji. Jego łacińska nazwa [...]

Żurawina i ksylitol w prewencji próchnicy

Jama ustna człowieka jako środowisko bogate mikrobiologicznie, według różnych źródeł może być reprezentowane przez ponad 750 gatunków drobnoustrojów, jednak tylko niewielki [...]

Aloes (Aloe vera) i olejek z drzewa herbacianego (Tea Tree Oil)

Nowoczesne preparaty farmakologiczne są skuteczne w walce o równowagę fizjologiczną bakterii w jamie ustnej, jednak mogą dawać efekty niepożądane, takie jak [...]

Tymianek

Tymianek pospolity, zwany również właściwym (Thymus vulgaris L.), jest rośliną z rodziny jasnotowatych. Zastosowanie w profilaktyce i terapii chorób jamy ustnej [...]

Podsumowanie

Fitoterapia może stanowić alternatywę dla leczenia farmakologicznego, jeśli zastosowane produkty zielarskie są wykorzystywane z pełną świadomością działania terapeutycznego i potencjalnego działania [...]

Do góry