Dr hab. med. prof. nadzw. Sebastian Kłosek

Rozpoczął się nowy rok, w którym czeka nas seria niezapomnianych wrażeń na gruncie zawodowym i naukowym.

W roku 2020 pojawią się nowe wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji, dostępne w polskiej wersji językowej na stronie Polskiej Rady Resuscytacji. Niewątpliwie każdy praktykujący lekarz stomatolog ma obowiązek zapoznania się z nimi w celu doskonalenia swoich umiejętności praktycznych w nagłych wypadkach zatrzymania krążenia w gabinecie stomatologicznym oraz poprawy przeżywalności pacjentów w takich sytuacjach. Pierwsza pomoc w gabinecie stomatologicznym to również działanie w miejscowych stanach nagłych z towarzyszącym bólem.

W bieżącym numerze „MTS” publikujemy artykuł poświęcony stanom nagłym w endodoncji „Błędy i powikłania w stanach nagłych w endodoncji”. Procedura udzielania pierwszej pomocy w endodoncji jest jedną z podstawowych czynności, które lekarze stomatolodzy wykonują w swojej praktyce. Uważa się, że bóle pochodzenia endodontycznego stanowią około 60 proc. wszystkich dolegliwości bólowych. Wśród nich mamy tzw. endodontyczne stany nagłe, występujące w około 90 proc. przypadków. Autorki przedstawiają szczegółowy algorytm diagnostyczno-leczniczy w przypadkach nagłego bólu zębopochodnego i zwracają uwagę na konieczność różnicowania go z bólem niezębopochodnym.

Właściwa diagnostyka i postępowanie przynoszą pacjentowi ulgę i jednocześnie blokują rozprzestrzenianie się stanu zapalnego wraz z zakażeniem. Jest to o tyle istotne, że pierwsza pomoc i dalsze planowe leczenie eliminują potencjalne ogniska zakażenia, które mogą być odpowiedzialne za serię powikłań, w tym: infekcyjne zapalenie wsierdzia i/lub mięśnia sercowego, chorobę wieńcową, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, zapalenie płuc, zaostrzenie POChP, zakrzepowo-zatorowe zapalenie naczyń krwionośnych, zapalenie kłębuszkowe nerek, ropnie przerzutowe w kanale kręgowym, nasilenie osteoporozy czy reumatoidalnego zapalenia stawów, a także niektórych chorób skóry. Troska o eliminację wszelkich możliwych źródeł zakażenia w jamie ustnej dotyczy również zapalenia w przyzębiu, często związanego z obecnością biofilmu bakteryjnego. Pokazano bowiem, że 56 proc. pacjentów z by-passami i biofilmem w jamie ustnej miało w ścianach naczyń krwionośnych bakterię Porphyromonas gingivalis. Jest to szczególnie istotne wśród osób chorujących na cukrzycę – dotyczy ok. 7,8 proc. dorosłej populacji w naszym kraju, u których obserwuje się, podobnie jak w przypadku zapalenia przyzębia, dysregulację odpowiedzi immunologicznej, nasilenie odpowiedzi zapalnej i stresu oksydacyjnego. Dlatego postępowanie w celu eliminacji stanów zapalnych jamy ustnej należy uzupełnić o wskazaną grupę pacjentów, zwłaszcza że wyniki analiz eksperckich opublikowanych na stronie Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego podają, że zapalenie dziąseł lub przyzębia negatywnie wpływa na kontrolę metabolizmu w cukrzycy oraz że nieleczone stany zapalne tkanek przyzębia zwiększają ryzyko powikłań cukrzycy. Eksperci jako zalecenia dla lekarzy stomatologów wskazują:

1. W przypadku III i IV stadium periodontitis należy wykonać badanie stężenia hemoglobiny glikowanej.

2. Trzeba poinformować pacjenta chorego na cukrzycę, że stan zapalny tkanek przyzębia negatywnie wpływa na przebieg cukrzycy.

3. Przed przystąpieniem do zabiegu należy zapoznać się z ostatnimi wartościami stężenia hemoglobiny glikowanej oraz zebrać wywiad dotyczący choroby.

Z nowym rokiem życzę zatem państwu samych kreatywnych i rozwijających wyzwań zawodowych oraz sukcesów w niesieniu pomocy pacjentom.