Zdrowie jamy ustnej a ośrodkowy układ nerwowy – czy paradontoza może prowadzić do Alzheimera?

Coraz więcej badań wskazuje na zaskakujące powiązanie między zdrowiem jamy ustnej a funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego. Trwają analizy dotyczące powiązania zaburzeń stomatologicznych z występowaniem choroby Alzheimera. 

Choroba Alzheimera to powoli postępująca choroba neurodegeneracyjna i najczęstsza forma demencji. Po raz pierwszy została opisana w 1906 roku przez neuropatologa Aloisa Alzheimera, który obserwował przypadek 51-letniej kobiety cierpiącej na nieznaną formę demencji. Choroba ta prowadzi do stopniowego pogarszania się funkcji poznawczych, w tym utraty pamięci spowodowanej degeneracją hipokampa. Pacjenci z Alzheimerem mają również trudności z wykonywaniem wielu codziennych czynności, w tym dbaniem o higienę jamy ustnej.

U pacjentów z chorobą Alzheimera zdrowie jamy ustnej pogarsza się wraz z postępem choroby. Obserwuje się u nich częściej zapalenie dziąseł, paradontozę i zapalenie błony śluzowej. Osoby starsze z demencją mają często rozległą płytkę nazębną i wiele problemów takich jak krwawienie dziąseł, kieszenie przyzębne czy zmniejszone wydzielanie śliny. Istnieją dowody na to, że zła higiena jamy ustnej ma negatywny wpływ nie tylko lokalny, ale także ogólnoustrojowy. Ostatnie badania sugerują, że przewlekła choroba przyzębia może być jednym z czynników ryzyka rozwoju choroby Alzheimera.

Badania przeprowadzone przez Barbarisi i wsp. (2024) sugerują, że istnieje wyraźna korelacja między stanem zdrowia jamy ustnej a ryzykiem wystąpienia demencji. Bakterie powodujące choroby przyzębia mogą przedostać się do krwioobiegu i przyczyniać się do rozwoju przewlekłego zapalenia w organizmie, które może wpływać na ośrodkowy układ nerwowy i przyspieszać rozwój choroby Alzheimera.

Choć dokładny mechanizm tego związku nie jest jeszcze w pełni poznany, naukowcy podejrzewają, że działa na kilku płaszczyznach. Po pierwsze, przewlekłe zapalenie może uszkadzać naczynia krwionośne dostarczające tlen i składniki odżywcze do ośrodkowego układu nerwowego. Po drugie, bakterie lub ich toksyny mogą bezpośrednio oddziaływać na komórki nerwowe, prowadząc do ich uszkodzenia.

Badania nad związkiem między paradontozą a chorobą Alzheimera są wciąż na wczesnym etapie, ale wyniki są obiecujące. Dbając o zdrowie jamy ustnej, możemy potencjalnie zmniejszyć ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym demencji. Regularne wizyty u dentysty, prawidłowa higiena jamy ustnej i zdrowa dieta to kluczowe elementy profilaktyki.

Piśmiennictwo:

Barbarisi, A.; Visconti, V.; Lauritano, D.; Cremonini, F.; Caccianiga, G.; Ceraulo, S. Correlation between Periodontitis and Onset of Alzheimer’s Disease: A Literature Review. Dent. J. 2024, 12, 331. https://doi.org/10.3390/dj12100331