Nie tylko cukier słodki

Próchnica jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych u dzieci na całym świecie. Choroba ta, o wieloczynnikowej i dynamicznej etiologii, rozwija się w wyniku zaburzeń równowagi między demineralizacją a remineralizacją tkanek zęba. Kluczowym czynnikiem sprzyjającym jej rozwojowi jest nadmierne spożywanie cukrów. To wskazuje, że jednym z najskuteczniejszych sposobów na ograniczenie ryzyka rozwoju próchnicy jest zastąpienie cukrów ich zdrowszymi alternatywami, takimi jak ksylitol, erytrytol czy stewia. 

Kilka słów o ksylitolu 

Ksylitol, znany także jako alkohol cukrowy, wyróżnia się na tle innych substytutów cukru. Badania kliniczne potwierdzają jego skuteczność jako słodzika wspomagającego walkę z próchnicą. Regularne stosowanie produktów zawierających ksylitol, takich jak gumy do żucia czy pasty do zębów, hamuje wzrost bakterii odpowiedzialnych za rozwój próchnicy i zmniejsza ilość płytki nazębnej. Co więcej, ksylitol korzystnie wpływa na pojemność buforową śliny, co jest szczególnie ważne dla pacjentów z zespołem erozji zębów oraz chorobą refluksową (GERD). 

Badania nad ksylitolem wykazały również jego działanie przeciwzapalne. Po trzech tygodniach stosowania ksylitolu odnotowano redukcję cytokin prozapalnych, takich jak TNF-α, IL-6 i IL-8, co sugeruje jego rolę w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej.  

Ksylitol w codziennej diecie i produktach spożywczych 

Ksylitol, oznaczany na etykietach jako E967, jest obecny nie tylko w gumach do żucia czy pastach do zębów, ale także w sosach, dżemach, galaretkach czy musztardach. Ważny jest również fakt, że występuje naturalnie w niektórych owocach i warzywach, takich jak truskawki, maliny, kalafior, szpinak czy sałata. 

Podsumowanie 

Aby skutecznie chronić zęby przed próchnicą i innymi problemami, należy więc przestrzegać kilku podstawowych zasad. Unikanie przekąsek między posiłkami, ograniczenie spożycia słodkich produktów. Odpowiednia higiena jamy ustnej i zębów czy regularne zabiegi fluoryzacji wzmacniają szkliwo, czyniąc je bardziej odpornym na działanie kwasów i bakterii. 

Ksylitol oczywiście nie jest magicznym i jedynym rozwiązaniem, ale jego wprowadzenie do codziennej diety może znacząco wspomóc walkę z próchnicą. Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom pomaga nie tylko zapobiegać ubytkom, ale także poprawia ogólny stan zdrowia jamy ustnej.  

Piśmiennictwo:  

Kõljalg S, Smidt I, Chakrabarti A, et al. Exploration of singular and synergistic effect of xylitol and erythritol on causative agents of dental Karies. www.nature.com/scientificreport 

Siqueira VL, Barreto GS, Silva EBV, et al. Effect of xylitol varnishes on enamel remineralization of immature teeth: in vitro and in situ studies. Braz Oral Res 2021 Dec 17;35:e137 

Sánchez-Blanco I, Rodríguez-Téllez M, Corcuera-Flores JR, et al. Effectiveness of salivary stimulation using xylitol-malic acid tablets as coadjuvant treatment in patients with gastro-oesophageal reflux disease: early findings. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2020 Nov 1;25(6):e818-e26 

Akgül Ö, Topaloğlu Ak A, Zorlu S, et al. Effects of short-term xylitol chewing gum on pro-inflammatory cytokines and Streptococcus mutans: A randomised, placebo-controlled trial. Int J Clin Pract 2020 Sep;74(9):e13623. doi: 10.1111/ijcp.13623