Temat numeru

Prosty krok w celu zmniejszenia umieralności matczynej: poprawa prewencji żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

Robert M. Silver, MD1
Torri D. Metz, MD2

1Professor of Obstetrics and Gynecology, University of Utah School of Medicine w Salt Lake City

2Associate Professor, Division of Maternal-Fetal Medicine, University of Utah School of Medicine w Salt Lake City

  • Omówienie zaleceń Royal College of Obstetricians and Gynecologists oraz National Partnership for Maternal Safety dotyczących profilaktyki przeciwzakrzepowej w okresie przedporodowym i po porodzie
  • Kiedy zdecydować się na profilaktykę farmakologiczną (stosowanie heparyny drobnocząsteczkowej i heparyny niefrakcjonowanej), a kiedy na mechaniczną? Wady i zalety obu metod oraz ich zastosowanie


Śmierć matki jest tragicznym powikłaniem położniczym. W 2015 roku na całym świecie odnotowano 303 000 zgonów matek1, co odpowiada umieralności matczynej wynoszącej 216 zgonów na 100 000 urodzeń żywych. Zgony matek są o wiele rzadsze w krajach o dużych zasobach, ale wciąż występują z częstością 12 zgonów na 100 000 urodzeń żywych1. W 2014 roku w Stanach Zjednoczonych umieralność związana z ciążą wyniosła 23,8 zgonu na 100 000 urodzeń żywych2,3. Jest to znacznie więcej niż w innych krajach o podobnych zasobach, dodatkowo w ostatnim czasie odnotowano wzrost liczby zgonów matek1. Mimo że w znacznym stopniu wynika to ze zwiększenia częstości przypisywania zgonów do tej kategorii3, to nie ulega wątpliwości, że zmniejszenie umieralności matczynej w Stanach Zjednoczonych jest możliwe.

Biorąc pod uwagę mnogość przyczyn i czynników ryzyka umieralności związanej z ciążą, często brakujące lub nieprecyzyjne dane w dokumentacji medycznej, a także zmienność między badaniami, trudno dokładnie określić odsetek zgonów matek z konkretnych przyczyn. Szacuje się, że mniej więcej 10-15% zgonów w krajach o dużych zasobach, w tym w Stanach Zjednoczonych, jest skutkiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE – venous thromboembolism)4,5. VTE jest atrakcyjnym celem działań dążących do zmniejszenia umieralności matczynej, ponieważ wielu tym zgonom można by teoretycznie zapobiec. W Wielkiej Brytanii podjęto zresztą skoordynowane działania w tym zakresie, wprowadzono kompleksowy program obejmujący lepszą ocenę ryzyka i poszerzenie wykorzystania profilaktyki przeciwzakrzepowej6. W efekcie umieralność matczyna z powodu VTE w latach 2006-2008 zmniejszyła się o 50% w porównaniu z latami 2003-20057.

W Stanach Zjednoczonych w latach 1987-2010 odsetek zgonów matczynych z powodu VTE pozostawał na względnie stałym poziomie5. Najnowsze dane wskazują, że umieralność matczyna z powodu VTE wynosi 1,01 zgonu na 100 000 żywych urodzeń w Wielkiej Brytan...

Ponadto mimo stosowania metod prewencji częstość występowania VTE związanej z ciążą w Stanach Zjednoczonych może się zwiększać. Przykładowo według danych pochodzących z badania National (Nationwide) Inpatient Sample w latach 1998-2009 częstość roz...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zalecenia dotyczące profilaktyki przeciwzakrzepowej w okresie przedporodowym

Dostępne są pewne dane, na podstawie których można opracować program profilaktyki przeciwzakrzepowej w okresie przedporodowym. Na przykład u kobiet po przebytej [...]

Środki farmakologiczne

Farmakologiczna terapia przeciwzakrzepowa polega typowo na podawaniu profilaktycznych dawek heparyny niefrakcjonowanej (UFH – unfractionated heparin) lub LMWH. Może to być 5000 [...]

Urządzenia mechaniczne

Mimo że skuteczność urządzeń służących do ucisku pneumatycznego nie została udowodniona, w wielu szpitalach używa się ich podczas niemal wszystkich cięć [...]

Postępowanie w trakcie porodu i po porodzie

Brakuje również danych na temat farmakologicznej terapii przeciwzakrzepowej w okresie rozwiązania ciąży. Profilaktykę rozpoczyna się niemal zawsze po porodzie przez pochwę [...]

Pakiet bezpieczeństwa dotyczący VTE

Obecnie stoimy wobec problemu rozważenia zalet i wad strategii mających na celu zmniejszenie umieralności matczynej związanej z VTE w sytuacji braku [...]

Wnioski

Podsumowując, działania mające na celu zmniejszenie umieralności matczynej z powodu VTE powinny obejmować identyfikację zagrożonych pacjentek, profilaktykę, a także niezwłoczne rozpoznawanie [...]

Do góry