Szczepionka znów będzie towarem deficytowym?

Do końca pierwszej połowy roku kraje europejskie mają czas, by zgłosić zapotrzebowanie na szczepionki przeciw grypie.

Eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy (OPZG) wyliczyli, że w sezonie 2022/23 wyniesie ono ok. 4,1 mln dawek.  

– Uwzględniając zidentyfikowane zagrożenia wynikające z kumulacji dwóch dużych akcji szczepień (przeciw grypie i COVID-19) oraz dotychczasowe zainteresowanie szczepieniami przeciw grypie, oszacowano zapotrzebowanie na preparaty przeciw grypie w sezonie 2022/23 na ok. 4,1 mln dawek, przewidując ok. 20 %. wzrost zainteresowania szczepieniami w porównaniu do szacowanego wykorzystania dawek w minionym sezonie szczepień – czytamy w Konsensusie dot. zapotrzebowania na szczepionki opracowanym przez OPZG.  

Eksperci podkreślają, że świat stoi w obliczu niedoboru szczepionek spowodowanego zbyt małą liczbą zamówień i rekomendują, by w związku z tym oraz biorąc pod uwagę komunikaty na temat powolnego wychodzenia z pandemii, zamówień dokonywać ostrożnie. Autorzy opracowania zaznaczają, że doświadczenia z lat 2006 i 2010, gdy mieliśmy do czynienia z sezonami pandemicznymi grypy i większym zainteresowaniem szczepieniami, pokazują, że  

w kolejnych latach liczba chętnych znacznie malała. Dlatego zalecają, by w nadchodzącym sezonie zadbać m.in. o wcześniejsze planowanie wielkości i terminów dostaw, ustalenie realnego kalendarza dostaw, realizację zakupów centralnych np. na potrzeby szczepień personelu medycznego oraz wprowadzenie zmian systemowych wspierających dostępność do szczepień i wyszczepialność skupiając się na nadaniu możliwości szczepienia w aptece na podstawie powszechnego skierowania, jak w przypadku COVID-19.  

– Polska zamówi w tym roku maksymalnie 1 mln sztuk preparatów. W takiej sytuacji pacjent, który został zachęcony do szczepienia spotka się z odmową wykonania usługi z powodu deficytu preparatów i może się okazać, że będziemy mieli do czynienia z ponownym spadkiem wyszczepialności w populacji, co może doprowadzić nas do stanu epidemii grypy – mówi dr n. farm. Piotr Merks, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy. 

Eksperci oceniają, że w poprzednim sezonie grypowym nie brakowało chętnych do szczepień, a wpływ na to miało m.in. prowadzenie szeroko zakrojonej kampanii edukacyjnej na temat konieczności szczepień, a także refundacja preparatów dla wybranych grup. Immunizacji poddało się wówczas ok. 7% polskiej populacji. – To bardzo dobry wynik, choć w stosunku do innych krajów, gdzie wyszczepialność społeczeństwa wynosi 70%-80%, nie pozycjonuje nas w czołówce krajów europejskich, jeżeli chodzi o poziom wyszczepialności. Rząd powinien nadal prowadzić kampanie edukacyjne i informujące m.in. o możliwości skrócenia ścieżki pacjenta do szczepienia w aptece – dodaje Piotr Merks.   

Resort zdrowia informuje, że obecnie wypracowywane są ostateczne rozwiązania na kolejny sezon szczepień. – Wszystko wskazuje na to, że usługa szczepienia nadal pozostanie dla pacjentów darmowa, zarówno w POZ jak i w aptekach. Na pewno pełna refundacja samej szczepionki dotyczyć będzie osób starszych, 75+. Nie wykluczamy jednak, że ta grupa zostanie poszerzona – mówi Katarzyna Kubicka-Żach, specjalista z Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia. Jak podkreśla resort, w nowym sezonie szczepień państwo nie będzie już kupowało szczepionek. – To było rozwiązanie ekstraordynaryjne. Wracamy do standardowych rozwiązań, tj. zakupu szczepionek przeciw grypie przez apteki i POZ. Liczba zamówionych preparatów zależy więc od decyzji tych podmiotów – dodaje Katarzyna Kubicka-Żach.