Przeczytaj relację z odcinka pt. "Serce i głowa pacjenta – debata ekspertów: kardiolog i psychiatra – część 2. Sesja Q&A – próba odpowiedzi na pytania lekarzy"

W najnowszym odcinku Kardioexpressu gościem prof. Artura Mamcarza był psychiatra doktor Piotr Wierzbiński. Spotkanie przyjęło formę debaty ekspertów, w trakcie której próbowali odpowiedzieć na pytania zadane przez widzów. Omawiane zagadnienia dotyczyły współzależności chorób układu sercowo-naczyniowego z psychiką.

Pierwszym omawianym pytaniem były problemy psychiatryczne, które najczęściej dotyczą chorych kardiologicznie. Ekspert podzielił ich na dwie grupy – w pierwszej znalazły się osoby z pierwotnymi zaburzeniami psychicznymi (wśród nich najczęstsze są zaburzenia lękowe), które dają objawy somatyczne i to jest powodem zgłaszania się do kardiologa. W drugiej grupie natomiast są pacjenci, którzy mają pierwotnie problem kardiologiczny, co wywołuje u nich zaburzenia psychiczne – zazwyczaj epizody depresyjne i lęk. 

W kolejnym pytaniu Eksperci omawiali bezpieczeństwo sertraliny u pacjentów kardiologicznych. Jest to lek z wyboru u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca ze względu na swój profil bezpieczeństwa. Leki z grupy SSRI (do których należy sertralina) są bezpiecznymi preparatami, a ich przyjmowanie po OZW sprawia, że chorzy rzadziej ponownie trafiają do szpitala. Leków z grupy SNRI należy unikać u pacjentów z niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym i niestabilną chorobą wieńcową. Trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych nie należy natomiast stosować, gdyż mają działanie proarytmiczne. 

Następnym zagadnieniem było zastosowanie escitalopramu. Jest to lek z grupy SSRI o działaniu czysto serotoninergicznym. Wskazany do stosowania zwłaszcza w depresji z dużym nasileniem lęku i ruminacjami myślowymi. Przy stosowaniu tego leku należy pamiętać, że może wydłużać odstęp QTc i u 11% pacjentów wywołuje bradykardię. Escitalopramu nie powinno się stosować po niedawnym zawale z towarzyszącą hipokaliemią. Za najbezpieczniejszy lek z grupy SSRI, ze względu na najmniejszą ilość działań niepożądanych uważa się sertralinę. 

Kolejnym zagadnieniem były zaburzenia snu u pacjentów kardiologicznych. Ekspert podkreślił, że w celu poprawy jakości snu najważniejsze są działania behawioralne, opierające się na wzmacnianiu potrzeby snu (redukcja czasu w łóżku, aktywność fizyczna, redukcja odpoczynku w pozycji leżącej, unikanie leków nasennych), wzmacnianiu rytmu snu (regularny tryb życia, unikanie białego światła wieczorem) i zmniejszeniu napięcia psychicznego (nie należy próbować zasnąć na siłę, a kłaść się, gdy odczuwa się senność). Do niefarmakologicznych interwencji zalicza się także terapię poznawczo-behawioralną, terapię krótkoterminową czy kontroli bodźców. Leki stosowane w zaburzeniach snu dzieli się na te, które wzmacniają napęd snu (benzodiazepiny, leki z grupy Z) oraz redukujące nadmierne wzbudzenie (np. trazodon, agomelatyna). 

W dalszej części rozmowy eksperci odpowiedzieli na pytanie dotyczące zastosowania bromazepamu u pacjenta kardiologicznego z zaburzeniami lękowymi. W terapii lęku zalecane jest stosowanie SSRI a w terapii pomostowej można stosować benzodiazepiny – ekspert zaleca głównie alprazolam lub lorazepam. Bromazepam cechuje się długim okresem półtrwania. 

W trakcie rozmowy omówiony został także dobór leków przeciwdepresyjnych u pacjentów kardiologicznych z zaburzeniami snu. W takiej sytuacji można podać lek p/depresyjny o działaniu sedatywnym (zwykle jest to trazodon). Inna opcja to zastosowanie klasycznego leku z grupy SSRI i małej dawki kwetiapiny. W krótkim leczeniu zaburzeń snu po zawale ekspert wskazał na leki z grupy Z – zwłaszcza eszopiklon, który ma mniejszy potencjał uzależniający.

Kolejnym omawianym zagadnieniem były interakcje leków przeciwpłytkowych z SSRI. Leki z tej grupy różnią się powinowactwem do płytek krwi i hamowaniem ich funkcji. Wysokim powinowactwem cechuje się np. sertralina, a niskim trazodon. Połączenie NLPZ z SSRI zwiększa ryzyko krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego dziesięciokrotnie. Jednak zastosowanie leku z grupy IPP znacząco zmniejsza to ryzyko. 

W dalszej kolejności poruszono kwestie wydłużania odstępu QT przez SSRI. Większość ze stosowanych leków nie ma wpływu na jego długość. Takie działanie wykazują głównie leki trójpierścieniowe, nie zalecane u pacjentów kardiologicznych. 

Ostatnim omawianym tematem była hiponatremia wywołana przez leki z grupy SSRI i SNRI. Wynika to z braku hamowania wydzielania hormonu antydiuretycznego. Ekspert podkreślił, że dawka leku nie ma wpływu na ten efekt, gdyż jest to indywidualna reakcja organizmu pacjenta. Pojawienie się hiponatremii w trakcie leczenia SSRI jest wskazaniem do zastosowaniu leku z innej grupy – o mechanizmie receptorowym i wielofunkcyjnym (np. wortioksetyny, trazodonu, bupropionu czy mirtazapiny).