Krztusiec – informacje podstawowe

Krztusiec, w Polsce nazywany również kokluszem, wywoływany jest przez bakterię Bordetella pertussis. Jest to Gram(–) pałeczka tlenowa, która wytwarza toksynę krztuścową (PT – pertussis toxin). Niszczy ona (powoduje martwicę) nabłonek dróg oddechowych (przede wszystkim górnej ich części dodatkowo z tchawicą), a to skutkuje nadprodukcją wydzieliny śluzowej oraz silnym odruchem kaszlowym, co tłumaczy podstawowy objaw występujący w tej chorobie – nasilony, męczący, napadowy kaszel.

Krztusiec – informacje podstawowe

lek. Bartosz Siewert
prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki

Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Oddział Obserwacyjno-Zakaźny, Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu

Adres do korespondencji: lek. Bartosz Siewert

Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań; e-mail: bartosz.siewert@gmail.com

  • Epidemiologia, przebieg kliniczny, diagnostyka i leczenie krztuśca
  • Rola wczesnego rozpoznania zakażenia Bordetella pertussis
  • Powikłania krztuśca – znaczenie dla przewlekle chorych oraz najmłodszych pacjentów


Krztusiec, w Polsce nazywany również kokluszem, wywoływany jest przez bakterię Bordetella pertussis. Jest to Gram(–) pałeczka tlenowa, która wytwarza toksynę krztuścową (PT – pertussis toxin). Niszczy ona (powoduje martwicę) nabłonek dróg oddechowych (przede wszystkim górnej ich części dodatkowo z tchawicą), a to skutkuje nadprodukcją wydzieliny śluzowej oraz silnym odruchem kaszlowym, co tłumaczy podstawowy objaw występujący w tej chorobie – nasilony, męczący, napadowy kaszel1,2.

Krztuścem można się zarazić jedynie drogą kropelkową poprzez wdychanie rozpylonej zawiesiny, która powstaje w wyniku odruchu kaszlowego u zakażonego pacjenta. Krztusiec to choroba wysoce zakaźna – jeden chory może być źródłem zakażenia dla 15 inny...

Epidemiologia

Zgodnie z ostatnim raportem European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), opublikowanym w 2017 roku, odnotowano ponad 42 200 przypadków krztuśca w Europie. Niepokoić może fakt, że 76% wszystkich zgłoszeń pochodziło z 5 krajów, a jedny...