Strategia kokonowa sposobem na ochronę dzieci przed krztuścem

Niemowlęta, ze względu na brak odporności i możliwości szczepień w pierwszych dniach i tygodniach życia, są narażone na zachorowanie na krztusiec i poważne powikłania.

By skutecznie chronić najmłodszych, lekarze zalecają tzw. strategię kokonową, czyli zaszczepienie osób z najbliższego otoczenia dziecka.  

Krztusiec jest poważną chorobą przede wszystkim dla najmłodszych, zwłaszcza dzieci w pierwszych miesiącach życia. W tej grupie wiekowej obserwowana jest najwyższa śmiertelność i ryzyko powikłań. Zanim pojawiły się szczepienia, a było to w Polsce w 1960 r., rocznie umierało z powodu krztuśca w naszym kraju około 1400 osób, głównie dzieci do 5 r.ż.  

Badania pokazują, że to osoby dorosłe z bliskiego otoczenia są najczęściej źródłem zakażenia niemowląt pałeczką krztuśca. Szacuje się, że 95% populacji dorosłych nie ma przeciwciał przeciw krztuścowi. – Wykazano, że u niemowląt hospitalizowanych z powodu krztuśca, źródłem zakażenia w 30-70 proc. przypadków była osoba z ich najbliższego otoczenia, czyli np. mama, tata, starsze rodzeństwo lub dziadkowie – mówi prof. dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, pediatra i epidemiolog, kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, konsultant wojewódzki ds. epidemiologii, członek Rady Sanitarno-Epidemiologicznej.  

Zatem w profilaktyce krztuśca, osoby, które spodziewają się kontaktu z noworodkami i niemowlętami powinny przyjąć dawkę przypominającą szczepienia przeciw krztuścowi (dTpa). 

– Niezmiernie ważne jest szczepienie przeciw krztuścowi u kobiet w ciąży, pomiędzy 27 a 36 tygodniem ciąży. Po szczepieniu przyszła mama wytworzy przeciwciała, które drogą transferu przez łożysko trafią do dziecka i już w pierwszych dniach i tygodniach po porodzie będzie ono chronione przed zachorowaniem, a więc uzyska ochronę wtedy, gdy nie może ona jeszcze być zapewniona dzięki szczepieniom wykonywanym u dziecka – mówi prof. Aneta Nitsch-Osuch. Drugim rozwiązaniem jest stosowanie właśnie strategii kokonowej szczepień: na dwa tygodnie przed pojawieniem się dziecka na świecie, szczepieniu przeciw krztuścowi powinni poddać się jego rodzice, opiekunowie, dziadkowie, by zmniejszyć transmisję patogenu chorobotwórczego w otoczeniu noworodka i niemowlęcia. – By strategia była skuteczna, należałoby zaszczepić około 60% osób z najbliższego otoczenia dziecka – dodaje prof. Nitsch-Osuch.  

Lekarze podkreślają, że szczepienia są bezpieczne zarówno dla kobiety w ciąży jak i dla jej dziecka i apelują, by wykonywać je zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych, w sposób planowy i terminowy.