Czy regularna kontrola ciśnienia tętniczego krwi pomoże uchronić przed demencją?

Demencja to jedno z największych wyzwań zdrowotnych starzejącego się społeczeństwa. Czy istnieje sposób, by zmniejszyć ryzyko jej rozwoju? Coraz więcej wyników badań wskazuje, że odpowiednia kontrola ciśnienia tętniczego krwi może odgrywać kluczową rolę w ochronie mózgu przed procesami neurodegeneracyjnymi.

Wyniki badania Systolic Blood Pressure Intervention Trial (SPRINT) sugerowały, że celowe obniżanie skurczowego ciśnienia krwi (SBP – systolic blood pressure) może zmniejszać ryzyko demencji. Jednak wcześniejsze analizy były niejednoznaczne ze względu na niewystarczającą liczbę przypadków demencji w trakcie badania. Nowe dane, pochodzące z dłuższej obserwacji uczestników, rzucają więcej światła na tę kwestię.

Naukowcy przeanalizowali wyniki ponad 9300 osób po 50 r.ż. z nadciśnieniem i wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, ale bez cukrzycy i udaru. Uczestnicy byli losowo przydzieleni do dwóch grup: cel terapeutyczny pierwszej to SBP <120 mmHg (intensywne leczenie), a druga <140 mmHg (standardowe leczenie). Po 3,3 roku terapii, a następnie w długoterminowej obserwacji (mediana 7 lat) porównano wpływ tych strategii na ryzyko zaburzeń poznawczych.

Zebrane dane wskazują, że osoby z grupy intensywnego leczenia miały niższe ryzyko wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI – mild cognitive impairment) – o 13%, podobnie jak doświadczenia zaburzeń poznawczych ogółem – niższe o 11%.

Co ważne, badacze nie wykazali istotnej różnicy w liczbie przypadków samej demencji między grupami. Może to wynikać z faktu, że badanie zakończono przedwcześnie i nie udało się zgromadzić wystarczającej liczby przypadków, aby móc sformułować ostateczne wnioski.

Choć intensywna kontrola SBP nie została jednoznacznie powiązana z niższym ryzykiem demencji, wyniki są obiecujące. Lepsza kontrola ciśnienia może opóźniać rozwój zaburzeń poznawczych, które często poprzedzają demencję. Może to dać cenny czas na wdrożenie innych strategii ochrony mózgu, takich jak odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i dbałość o zdrowy styl życia.

Dla osób z nadciśnieniem kluczowe jest regularne monitorowanie ciśnienia, konsultacje z lekarzem oraz stosowanie skutecznej terapii – nie tylko dla zdrowia serca, ale również dla ochrony funkcji poznawczych w starszym wieku.

Autor: Joanna Michalina Jurek, PhD 

Zalecane piśmiennictwo:

  • Reboussin DM, Gaussoin SA, Pajewski NM, et al. Long-Term Effect of Intensive vs Standard Blood Pressure Control on Mild Cognitive Impairment and Probable Dementia in SPRINT. Neurology 2025 Feb 11;104(3):e213334