Czy regularna kontrola ciśnienia tętniczego krwi pomoże uchronić przed demencją?

Demencja to jedno z największych wyzwań zdrowotnych starzejącego się społeczeństwa. Czy istnieje sposób, by zmniejszyć ryzyko jej rozwoju? Coraz więcej badań wskazuje, że odpowiednia kontrola ciśnienia tętniczego krwi może odgrywać kluczową rolę w ochronie mózgu przed procesami neurodegeneracyjnymi. 

Wyniki badania Systolic Blood Pressure Intervention Trial (SPRINT) sugerowały, że celowe obniżanie skurczowego ciśnienia krwi (SBP) może zmniejszać ryzyko demencji. Jednak wcześniejsze analizy były niejednoznaczne ze względu na niewystarczającą liczbę przypadków demencji w trakcie badania. Nowe dane, pochodzące z dłuższej obserwacji uczestników, rzucają więcej światła na tę kwestię. 

Naukowcy przeanalizowali wyniki ponad 9 300 osób po 50. roku życia z nadciśnieniem i wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, ale bez cukrzycy czy udaru. Uczestnicy byli losowo przydzieleni do dwóch grup: jedna miała cel terapeutyczny SBP poniżej 120 mm Hg (intensywne leczenie), a druga poniżej 140 mm Hg (standardowe leczenie). Po 3,3 roku terapii, a następnie długoterminowej obserwacji (mediana 7 lat), porównano wpływ tych strategii na ryzyko zaburzeń poznawczych. 

Zebrane dane wskazują, że osoby z grupy intensywnego leczenia miały niższe ryzyko wystapienia łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI) – o 13% niższe ryzyko, podobnie jak i doświadczenia zaburzeń poznawczych ogółem – o 11% niższe ryzyko. 

Co ważne, badacze nie wykazali istotnej różnicy w liczbie przypadków samej demencji między grupami. Może to wynikać z faktu, że badanie zakończono przedwcześnie i nie udało się zgromadzić wystarczającej liczby przypadków do ostatecznych wniosków. 

Choć intensywna kontrola SBP nie została jednoznacznie powiązana z niższym ryzykiem demencji, wyniki są obiecujące. Lepsza kontrola ciśnienia może opóźniać rozwój zaburzeń poznawczych, które często poprzedzają demencję. Może to dać cenny czas na wdrożenie innych strategii ochrony mózgu, takich jak odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i dbałość o zdrowy styl życia. 

Dla osób z nadciśnieniem kluczowe jest regularne monitorowanie ciśnienia, konsultacje z lekarzem oraz stosowanie skutecznej terapii – nie tylko dla zdrowia serca, ale również dla ochrony funkcji poznawczych w starszym wieku. 

Autor: Joanna Michalina Jurek, PhD 

Piśmiennictwo: 

Reboussin DM, Gaussoin SA, Pajewski NM, Jaeger BC, Sachs B, Rapp SR, Supiano MA, Cleveland ML, Hunter V, Demons JL, Ogrocki PK. Long-Term Effect of Intensive vs Standard Blood Pressure Control on Mild Cognitive Impairment and Probable Dementia in SPRINT. Neurology. 2025 Feb 11;104(3):e213334.