Kawa, herbata czy napoje energetyczne są codziennym źródłem kofeiny dla milionów ludzi. Od lat krąży przekonanie, że picie takich napojów prowadzi do odwodnienia organizmu. Nowoczesne badania wskazują jednak, że wpływ kofeiny na bilans wodny jest znacznie bardziej złożony niż popularny mit o „odwadniającej kawie”.
Jak kofeina działa w organizmie?
Kofeina działa jako stymulant układu nerwowego, zwiększa czujność, poprawia nastrój i koncentrację. W nerkach może działać łagodnie moczopędnie, zwiększając wydalanie sodu i wody, jednak efekt ten zależy od dawki, częstotliwości spożycia oraz indywidualnej tolerancji. Organizm regularnie przyzwyczajony do kofeiny rozwija częściową tolerancję na działanie moczopędne.
Krótkotrwałe skutki wysokiej dawki kofeiny
Duża dawka kofeiny, np. wypita na pusty żołądek lub w formie suplementu, może prowadzić do krótkotrwałego zwiększenia wydalania moczu i lekkiego odwodnienia. U osób wrażliwych mogą pojawić się skurcze mięśni, zawroty głowy lub uczucie pragnienia. Jednak u osób pijących kawę regularnie efekt ten jest zazwyczaj znikomy.
Regularne spożycie: kofeina a nawodnienie
Badania wykazują, że u osób regularnie pijących napoje kofeinowe ich płyny wliczają się do bilansu wodnego. Kawa, herbata czy kakao mogą stanowić istotny wkład w dzienne spożycie płynów. Przewlekłe picie umiarkowanej ilości kawy (2–4 filiżanki dziennie) nie prowadzi do odwodnienia, o ile całkowita ilość przyjmowanych płynów jest wystarczająca.
Dlaczego to ma znaczenie kliniczne?
Mit o odwadniającej kawie może prowadzić do niepotrzebnego ograniczania spożycia płynów lub nadmiernej obawy przed napojami pobudzającymi. W praktyce ważniejsze od źródła płynów jest zachowanie odpowiedniego bilansu wodnego w ciągu dnia. Osoby z chorobami nerek, serca czy nadciśnieniem powinny jednak konsultować ilość kofeiny z lekarzem.
Nie wszyscy reagują tak samo
Tolerancja kofeiny jest indywidualna: zależy od masy ciała, metabolizmu, wieku, stanu zdrowia oraz wcześniejszego przyzwyczajenia do napojów kofeinowych. Osoby rzadko pijące kawę mogą odczuwać wyraźniejszy efekt moczopędny, podczas gdy regularni konsumenci zauważają go rzadziej.
Co możesz zrobić już dziś – praktyczne wskazówki
Autor: mgr Aleksandra Kajdas
Podsumowanie
Kawa i inne napoje kofeinowe nie odwadniają organizmu w umiarkowanych ilościach. Krótkotrwałe picie dużych dawek może prowadzić do niewielkiego zwiększenia wydalania moczu, ale regularne spożycie w rozsądnej ilości wlicza się do bilansu wodnego. Zachowanie odpowiedniego nawodnienia i umiarkowana konsumpcja kofeiny to bezpieczna strategia wspierająca zarówno koncentrację, jak i zdrowie.
Piśmiennictwo
