Antydepresanty mogą przyczyniać się do pogorszenia się funkcji poznawczych w demencji

W ostatnich badaniach naukowcy ze Szwecji przyjrzeli się wpływowi leków antydepresyjnych na pogarszanie się zdolności poznawczych u pacjentów z demencją. W badaniu wzięło udział niemal 19 tysięcy osób z diagnozą demencji, a około 23% z nich stosowało leki antydepresyjne. Okazało się, że pacjenci przyjmujący te leki doświadczyli szybszego spadku sprawności umysłowej w porównaniu do tych, którzy nie stosowali leków. Badanie pokazało również, że różne grupy leków antydepresyjnych miały różny wpływ na tempo pogarszania się zdolności poznawczych.

Wyniki badania sugerują, że niektóre antydepresanty, takie jak escitalopram czy citalopram, mogą przyspieszać proces pogarszania się pamięci i myślenia u osób z demencją, a także wiążą się z wyższym ryzykiem poważnych powikłań, takich jak złamania czy przedwczesna śmierć. Szczególnie silne działanie miały leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), do których należy escitalopram. Badania pokazały również, że wyższe dawki tych leków mogły dodatkowo przyspieszyć pogorszenie stanu pacjentów.

Naukowcy zaznaczają, że depresja sama w sobie może wpływać na szybszy rozwój demencji, a leki antydepresyjne w niektórych przypadkach mogą nie przynosić oczekiwanych korzyści w leczeniu objawów poznawczych u osób z demencją. Choć SSRI, takie jak sertralina i escitalopram, są często stosowane w terapii depresji u osób starszych, badanie wskazuje na potrzebę ostrożności przy ich przepisywaniu pacjentom z demencją.

Warto pamiętać, że demencja dotyka miliony osób na całym świecie, a jej leczenie i opóźnianie postępu choroby pozostaje jednym z kluczowych wyzwań współczesnej medycyny. Właśnie dlatego tak ważne jest ciągłe badanie i monitorowanie wpływu różnych terapii, w tym leków antydepresyjnych, na stan zdrowia pacjentów z demencją. Zrozumienie, jak poszczególne leki wpływają na tempo pogarszania się funkcji poznawczych, może pomóc lekarzom w dostosowywaniu terapii, aby poprawić jakość życia pacjentów.

Joanna Michalina Jurek, PhD

Mo, M., Abzhandadze, T., Hoang, M.T. et al. Antidepressant use and cognitive decline in patients with dementia: a national cohort study. BMC Med 23, 82 (2025). https://doi.org/10.1186/s12916-025-03851-3 https://bmcmedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12916-025-03851-3#citeas