Kolagenowe czy limfocytowe? Dwie twarze mikroskopowego zapalenia jelita grubego

Mikroskopowe zapalenie jelita grubego (MZJG) to choroba, która na pierwszy rzut oka może pozostać niewidoczna. Obraz makroskopowy jelita najczęściej nie wykazuje zmian, dlatego kluczowe znaczenie ma pobranie odpowiedniej liczby wycinków podczas kolonoskopii. Ale to dopiero początek diagnostyki - kiedy już uda się potwierdzić mikroskopowe zapalenie jelita grubego, warto wiedzieć, z jakim jego typem mamy do czynienia.

Wyróżnia się dwie główne postaci mikroskopowego zapalenia jelita grubego: kolagenową i limfocytową. Obie mają podobne objawy kliniczne - najczęściej przewlekłą, wodnistą biegunkę, jednak różnią się obrazem mikroskopowym i prawdopodobnym mechanizmem powstawania. W kolagenowym zapaleniu jelita grubego kluczowe jest pogrubienie warstwy kolagenu u podstawy komórek nabłonka, Może towarzyszyć mu naciek zapalny. Z kolei limfocytowe zapalenie jelita grubego cechuje się znacznym zwiększeniem liczby limfocytów, czyli białych krwinek, komórek układu odpornościowego. 

Ciekawostką jest fakt, że obie postaci mogą przenikać się wzajemnie. U części osób z czasem obserwuje się przechodzenie jednej postaci w drugą, co sugeruje, że mogą być różnymi etapami choroby lub efektem działania różnych czynników wyzwalających. Nie mniej ważne są tzw. niekompletne postaci MZJG, które nie spełniają wszystkich histologicznych kryteriów, ale klinicznie przypominają klasyczne formy choroby. 

W diagnostyce postaci MZJG liczy się precyzja, nie tylko w pobieraniu wycinków (zaleca się co najmniej sześć: po trzy z wstępnicy i zstępnicy), ale też w interpretacji histopatologicznej. Właściwe rozpoznanie pozwala zaplanować skuteczne leczenie i poprawić komfort życia.

Piśmiennictwo:

1. Bętkowska P, Licak G, Olko P, Żuchnik M, Rybkowska A, Tomkiewicz J, Tomkiewicz M, Radulski J, Sałata P, Paluch M, Microscopic Colitis - state of current knowledge on pathogenesis, diagnostics and treatment. quality in sport. 2023;11(1):53-62. eissn 2450-3118.