Jak gabinety stomatologiczne powinny dostosować swoją pracę?

Dentysto, leczysz dzieci? Poznaj standardy ochrony małoletnich

Czy w gabinecie może się zdarzyć podniesienie głosu na niegrzecznego malucha? Czy dziecko może zabrać ulubioną zabawkę na fotel dentystyczny? Współpraca z małymi pacjentami w gabinecie stomatologicznym zawsze wymagała wyjątkowej wrażliwości, ale od 15 sierpnia 2024 roku zmieniają się zasady gry. Nowe przepisy wprowadzą obowiązek wdrożenia Standardów Ochrony Małoletnich (SOM), które mają zwiększyć bezpieczeństwo dzieci w placówkach medycznych. Co dokładnie oznaczają te zmiany dla gabinetów stomatologicznych i jak można skutecznie przygotować się do ich wdrożenia?

Co się zmienia?

Zgodnie z nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, każda placówka medyczna, w tym gabinety stomatologiczne, musi od 15 sierpnia 2024 roku wprowadzić Standardy Ochrony Małoletnich (SOM). Te nowe przepisy mają zapewnić dzieciom lepszą ochronę przed wszelkiego rodzaju krzywdzeniem. Jak podkreśla mecenas Michał Kozik z Biura Prawnego NIL, który przygotował opinie prawną udostępnioną przez samorząd lekarski, wprowadzenie tych standardów nie tylko zabezpieczy małoletnich pacjentów, ale również ujednolici procedury w zakresie zgłaszania i reagowania na podejrzenia krzywdzenia dzieci.

Kluczowe zmiany w praktyce gabinetów stomatologicznych

1. Wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich

Według artykułu 22b ustawy z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, każda placówka medyczna, w której przebywają lub mogą przebywać małoletni, musi wprowadzić Standardy Ochrony Małoletnich. Mecenas Kozik podkreśla, że standardy te mają formę dokumentu, który musi być dostępny do wglądu lub opublikowany. Wyjątek stanowią praktyki dentystyczne prowadzone samodzielnie przez pojedynczych lekarzy dentystów bez personelu pomocniczego. W takich przypadkach wprowadzenie formalnych standardów nie jest obowiązkowe, choć zaleca się dostosowanie procedur do nowych wymogów.

2. Termin wdrożenia i zakres standardów

Wytyczne muszą być wprowadzone najpóźniej do 15 sierpnia 2024 roku. Dokument powinien zawierać m.in.:

• Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem, w tym zachowania niedozwolone wobec dzieci.

• Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia, w tym obowiązek zgłaszania takich przypadków do odpowiednich organów.

• Zasady przeglądu i aktualizacji standardów oraz szkolenia personelu.

3. Szczegółowe Wytyczne dla Gabinetów Stomatologicznych

Mecenas Koziński, w swoim opracowaniu, zwraca uwagę na praktyczne aspekty dostosowania gabinetów stomatologicznych do nowych standardów. W przypadku małych praktyk stomatologicznych, takich jak te prowadzone przez pojedynczych lekarzy dentystów, wystarczające będą uproszczone procedury:

• Bezpieczne relacje: Personel medyczny musi umożliwić obecność rodzica lub opiekuna prawnego podczas wszystkich czynności związanych z leczeniem. Dodatkowo, personel powinien uwzględniać indywidualne potrzeby małoletniego pacjenta, takie jak możliwość przyniesienia ulubionej zabawki do gabinetu.

• Procedury interwencji: Gabinety stomatologiczne muszą opracować zasady reagowania na podejrzenia krzywdzenia dzieci. Personel ma obowiązek zgłaszać wszelkie oznaki przemocy lub zaniedbań odpowiednim organom, w tym na Policję lub do prokuratury. Jeśli zachowanie dziecka wskazuje na krzywdzenie w ramach przemocy domowej, należy wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”.

• Edukacja i szkolenia: Wszystkie osoby zatrudnione w placówkach medycznych muszą potwierdzić, że zapoznały się ze Standardami Ochrony Małoletnich i zobowiązują się do ich przestrzegania. Standardy powinny być także dostępne na stronie internetowej gabinetu oraz w widocznym miejscu w jego siedzibie.

4. Przykłady praktyczne i procedury

Mecenas Koziński rekomenduje konkretne kroki, jakie powinny podjąć gabinety stomatologiczne, aby spełnić nowe wymagania:

• Zasady bezpiecznych relacji: W dokumentach powinny znaleźć się wytyczne dotyczące zapewnienia, że dziecko może czuć się bezpiecznie w trakcie wizyty. Oprócz umożliwienia obecności rodzica, personel powinien dbać o komfort dziecka poprzez stosowanie łagodnych metod komunikacji i unikanie wszelkich działań, które mogłyby wzbudzić strach lub dyskomfort.

• Procedury interwencji: W razie podejrzenia przemocy, każda osoba w gabinecie musi wiedzieć, jak reagować. Dokumentacja powinna określać, kto jest odpowiedzialny za zgłaszanie takich przypadków oraz jakie kroki należy podjąć w różnych sytuacjach.

• Szkolenia: Ważne jest, aby personel nie tylko zapoznał się z nowymi standardami, ale także uczestniczył w regularnych szkoleniach, które pozwolą na aktualizację wiedzy i umiejętności w zakresie ochrony małoletnich.

Wsparcie organizacji i edukacja

O wdrożeniu standardów przypominają medykom organizacje pozarządowe, w szczególności Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, która dodatkowo oferuje szereg materiałów edukacyjnych, takich jak broszury, webinary oraz podcasty. Pomocne będą także organizowane przez fundację szkolenia, które pozwolą personelowi medycznemu na lepsze zrozumienie i wdrożenie nowych regulacji.

Jak podkreśla Agata Sotomska z Fundacji, standardy ochrony dzieci nie tylko tworzą klarowne reguły postępowania, ale także dają większy komfort pracy dorosłym. Jasno określają zachowania akceptowane i nieakceptowane w relacjach z dziećmi oraz ustanawiają procedury, które umożliwiają szybkie i skuteczne działanie w sytuacjach kryzysowych.