Czym jest ból nocyceptywny?

Zdefiniowanie bólu stanowi wyzwanie dla lekarzy. Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu definiuje go jako: „przykre doznanie czuciowe i emocjonalne, związane, lub przypominające doznanie związane z aktualnie występującym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek”. Definicja ta nie wyczerpuje jednak opusu tego doznania. Ból może mieć różne przyczyny i objawy, dlatego istnieje kilka sposobów klasyfikacji bólu. Ból możemy kwalifikować ze względu na etiologię, lokalizację, czas trwania czy charakter czasowy. Ból możemy także kwalifikować ze względu na mechanizm działania i tu wyróżniamy: ból receptorowy (nocyceptywny), neuropatyczny, zapalny czy neuroplastyczny. 

Nocyceptory to zakończenia nerwowe zdolne do detekcji szkodliwych bodźców, takich jak ekstremalne temperatury, ciśnienie mechaniczne, substancje chemiczne wywołujące uszkodzenie tkanki, co prowadzi do odczuwania bólu.  

Ból nocyceptywny jest wynikiem aktywności ścieżek neuronowych spowodowanej przez rzeczywiste uszkodzenie tkanek lub potencjalnie szkodliwe dla tkanki bodźce. Typowe przykłady: bóle somatyczne, na przykład bóle stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, ból dolnej części pleców, urazy sportowe, bóle pozabiegowe. Często opisywany jako ostry, kłujący, pulsujący, ciągnący lub piekący w zależności od rodzaju i lokalizacji uszkodzenia. Różne rodzaje doznań bólowych opisywanych przez chorego mają różne przyczyny i wymagają innego leczenia, właściwego dla każdego rodzaju bólu.  

To jeden z podstawowych typów bólu, który wynika z bezpośredniego uszkodzenia tkanki ciała. W praktyce klinicznej jest najczęstszym rodzajem dolegliwości i stanowi ponad 90 proc. wszystkich odczuwanych przez pacjentów rodzajów bólu. Może mieć charakter bólu trzewnego (narządowego) lub bólu somatycznego: powierzchownego (skórnego) albo głębokiego (kostnego lub z uszkodzenia tkanek miękkich, np. ból mięśniowo-powięziowy). 

Radzenie sobie z bólem nocyceptywnym często koncentruje się na leczeniu jego podstawowej przyczyny oraz na zastosowaniu leków przeciwbólowych. Dobór terapii powinien być ustalany indywidualnie, w zależności od nasilenia bólu, jego przyczyny oraz stopnia uszkodzenia ciała.