W artykule przedstawiono aktualne zalecenia American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS) dotyczące leczenia wybranych proktologicznych jednostek chorobowych: ropni, przetok odbytu, przetok odbytniczo-pochwowych oraz przetok w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna. Rekomendacje opatrzono komentarzem autorskim.

Wprowadzenie

Ugruntowaną teorią pochodzenia ropni i przetok jest koncepcja odkryptowa głosząca, że przyczyną choroby jest zatkanie gruczołów odbytowych. Chroniczna infekcja w gruczołach odbytu powoduje epitelializację i powstanie kanałów przetok. Ropnie odbytu częściej dotyczą mężczyzn niż kobiet, mogą wystąpić w każdym wieku, a szczyt zachorowań przypada między 20 a 40 rokiem życia.

Leczenie ropni polega głównie na ich nacięciu i drenażu. Współistnienie przetoki odnotowuje się u 30% do nawet 70% osób z ropniami, a w pozostałej grupie pacjentów przetoka może powstać u 30-50% osób w okresie od miesiąca do roku od nacięcia ropnia. Najczęściej stosowaną klasyfikacją przetok jest podział według Parksa w zależności od ich relacji anatomicznej w stosunku do zwieracza wewnętrznego i zewnętrznego.

Przetoki międzyzwieraczowe i przezzwieraczowe są częstsze niż pozostałe, tj. nadzwieraczowe, pozazwieraczowe i podśluzowe.

Inną klasyfikacją jest podział przetok na skomplikowane i proste. Do pierwszych zalicza się przetoki: wysokie przezzwieraczowe (obejmujące powyżej 30% masy zwieracza), nadzwieraczowe, pozazwieraczowe, podkowiaste, związane z nieswoistym zapaleniem jelit (IBD – inflammatory bowel disease), napromienianiem, nowotworem, u pacjentów ze współistniejącą inkontynencją i z towarzyszącymi biegunkami. Proste przetoki to niskie przetoki obejmujące poniżej 30% masy zwieracza.

Przyczyną powstawania przetok w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna jest najczęściej infekcja tkanek, a nie zapalenie gruczołów odbytu. Pacjenci ci najczęściej są leczeni multidyscyplinarnie.

Przetoki odbytniczo-pochwowe dzieli się w zależności od umiejscowienia otworu wewnętrznego na:

• niskie – otwór w odbycie znajduje się w okolicy linii grzebieniastej, a od strony pochwy najczęściej w przedsionku
• środkowe – lokalizacja pośrednia
• wysokie – ujście znajduje się w środkowej części odbytnicy, a od strony pochwy w okolicy szczytu pochwy.