Choroby alergiczne należą do jednych z najczęstszych chorób skóry. Obraz kliniczny, choć odmienny w poszczególnych dermatozach, często ma charakter rumieni, grudek obrzękowych i bąbli pokrzywkowych. Zasadniczą dolegliwością podmiotową w ich przebiegu jest świąd o różnym nasileniu.

Choroby o odmiennej etiologii mogą jednak w swoim obrazie chorobowym mieć pewne cechy chorób alergicznych, które nierzadko są przyczyną błędów diagnostycznych i nieprawidłowego leczenia.

Świerzb (Scabies)

Jest najczęstszą chorobą pasożytniczą wywołaną przez świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes scabiei v. hominis). Zakażenie dotyczyć może każdego, niezależnie od płci, wieku i statusu materialnego. W środowiskach z zaniedbaniami higienicznymi szerzy się łatwiej, ale również inne skupiska, np. szpitale, przedszkola, szkoły, żłobki, domy pomocy społecznej czy jednostki wojskowe, sprzyjają szerzeniu się zakażenia i występowania ognisk endemicznych.

Zakażenie pasożytem następuje w sposób bezpośredni od osoby chorej lub poprzez przedmioty. Rozwój objawów klinicznych od momentu zakażenia wynosi od kilku dni do 3-6 tygodni. Świerzbowce poza ustrojem człowieka przeżywają 2-3 dni.

Samice świerzbowca drążą tunele w naskórku długości około 2 mm w ciągu dnia i składają od 2 do 3 jaj.

Charakterystycznym objawem podmiotowym jest świąd, który może mieć różne nasilenie, ale zawsze jest większy w nocy. Spowodowany jest bezpośrednim drażnieniem przez roztocza i ich produkty.[1]

Zmiany skórne mają charakter wielopostaciowy i są to grudki, pęcherzyki, czasem bąble pokrzywkowe i przeczosy, będące wynikiem drapania. Potwierdzeniem rozpoznania jest obecność nor, które mogą przybierać kształt litery C lub S i są długości kilku milimetrów.

Typowa lokalizacja zmian obejmuje okolicę z mniejszą liczbą przydatków skóry i cienką warstwą rogową. Są to okolice przednich fałdów pachowych, brodawek sutkowych, pępka, podbrzusza, powierzchni zgięciowych kończyn górnych, bocznych powierzchni palców rąk, skóra moszny i prącia. Okolica międzyłopatkowa wolna jest od zmian chorobowych.

W długo utrzymującym się zakażeniu często dochodzi do wtórnych infekcji bakteryjnych, tj. zliszajcowacenia. Wówczas rozwijają się objawy o charakterze wypryskowym, pokryte miodowożółtymi strupami.

Należy podkreślić, że nasilenie objawów może być różne i w przypadku pojedynczych wykwitów rozpoznanie jest utrudnione. Potwierdzeniem diagnozy jest wywiad rodzinny, tj. świąd zgłaszany przez współmieszkańców lub obecność u nich zmian skórnych.