Twardzina ograniczona (morphea) i liszaj twardzinowy na skórze mogą mieć podobny obraz kliniczny ognisk chorobowych, często też obie jednostki chorobowe współistnieją u tego samego pacjenta. Pomocne w ustaleniu rozpoznania może być badanie histologiczne, jednak obraz mikroskopowy nie zawsze jest rozstrzygający.

Obraz histologiczny twardziny cechuje:

• naskórek prawidłowy lub zanikowy (ryc. 1-3), rzadko nieznacznie przerosły, z hiperkeratozą, w tym hiperkeratozą mieszkową

• często wzmożone gromadzenie melaniny w warstwie podstawnej (ryc. 2)

• przerost i pogrubienie włókien kolagenowych (w warstwie siateczkowej skóry właściwej pęczki włókien kolagenowych są intensywnie eozynofilowe i przebiegają równolegle do powierzchni skóry), w tkance podskórnej przerost przegród łącznotkankowych z zanikiem zrazików tkanki tłuszczowej, szkliwienie skóry właściwej i tkanki podskórnej bardziej nasilone w starszych zmianach (ryc. 1, 3)

• skąpe, rzadko intensywne nacieki okołonaczyniowe i wokół przydatków skóry, czasami też rozproszone, złożone głównie z limfocytów, nielicznych plazmocytów i histiocytów, w skórze i tkance podskórnej, bardziej nasilone we wczesnych zmianach, inten...