Praktyka kliniczna

Praktyczne aspekty diagnostyki leukemia cutis

dr n. med. Martyna Sławińska
lek. Anna Zaryczańska
prof. dr hab. n. med. Roman J. Nowicki
dr hab. n. med. Michał Sobjanek

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Martyna Sławińska

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

ul. M. Smoluchowskiego 17

80-214 Gdańsk

  • Naciek skóry przez komórki białaczkowe – ważny sygnał dla dermatologa i hematologa
  • Bogactwo manifestacji klinicznych leukemia cutis – na jakie objawy należy zwrócić szczególną uwagę
  • Praktyczne informacje dotyczące postępowania diagnostycznego i różnicowania

Mianem leukemia cutis (LC) określa się naciek skóry przez komórki białaczkowe manifestujący się w postaci klinicznie widocznych zmian skórnych1. Zjawisko jest obserwowane u 1,3-50% pacjentów z towarzyszącym nowotworem hematologicznym. LC wykazuje bogactwo manifestacji klinicznych, co może być przyczyną trudności diagnostycznych. Celem artykułu jest omówienie najważniejszych aspektów klinicznych LC pomocnych w praktyce lekarskiej.

Epidemiologia

Uznaje się, że LC występuje rzadko, brakuje jednak dokładnych danych epidemiologicznych w tym zakresie. Naciek skóry przez komórki białaczkowe może pojawić się zarówno w przebiegu ostrych, jak i przewlekłych białaczek. Najczęściej w praktyce klinicznej obserwuje się LC w przebiegu ostrej białaczki szpikowej (AML – acute myeloid leukemia; 13%) oraz przewlekłej białaczki limfatycznej (CLL – chronic lymphocytic leukemia; 8%)1. Z kolei analiza ryzyka LC u pacjentów z różnymi rozpoznaniami hematologicznymi wskazuje, że największy (sięgający 50%) odsetek LC występuje u chorych na ostrą białaczkę monocytową i ostrą białaczkę mielomonocytową.

Zajęcie skóry jest uważane za niekorzystny czynnik rokowniczy, a u pacjentów z przewlekłą białaczką nierzadko zwiastuje kryzę blastyczną1,2. W populacji pediatrycznej jest ono obserwowane częściej niż u osób dorosłych i sięga 25-30% przypadków bia...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Obraz kliniczny

LC wykazuje szerokie spektrum kliniczne (ryc. 1-3), a objawy mogą dotyczyć skóry, błon śluzowych oraz przydatków skóry. Badanie kliniczne powinno zatem obejmować [...]

Podejście diagnostyczne

Każdy nowo powstały wykwit o niejednoznacznym obrazie klinicznym u pacjenta z rozpoznaną chorobą hematologiczną należy zweryfikować histopatologicznie. Bioptat powinien zawierać skórę i tkankę podskórną. W powierzchownych warstwach [...]

Postępowanie

Po potwierdzeniu diagnozy LC informacja powinna być niezwłocznie przekazana do prowadzącego hematologa. Pacjenci bez wcześniejszego rozpoznania choroby hematologicznej wymagają pełnej diagnostyki [...]

Szczególne manifestacje kliniczne leukemia cutis

Mięsak granulocytarny (MS – myeloid sarcoma, chloroma) – to pozaszpikowa patologiczna masa złożona ze szpikowych komórek prekursorowych. Może zajmować niemal każdy [...]

Leukemia cutis a leukemidy

LC wymaga różnicowania przede wszystkim z tzw. leukemidami. Są to niespecyficzne, różnorodne manifestacje skórne u pacjentów z białaczką, które nie wynikają bezpośrednio z zajęcia skóry [...]

Podsumowanie

LC jest stosunkowo rzadko spotykana w praktyce dermatologicznej, jednak należy pamiętać o tym rozpoznaniu – zwłaszcza w kontekście nowo powstałych wykwitów u pacjenta ze stwierdzoną [...]
Do góry