Skórne manifestacje boreliozy obejmują w jej wczesnej postaci rumień wędrujący i rzadko borrelial lymphoma. Natomiast borelioza późna może się manifestować jako przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn. Rumień wędrujący jest objawem patognomonicznym i do jego rozpoznania nie jest potrzebne potwierdzenie w badaniach serologicznych, natomiast w przypadku borrelial lymphoma i przewlekłego zanikowego zapalenia skóry kończyn konieczne są także badania serologiczne i histopatologiczne. Antybiotykami z wyboru w terapii wszystkich postaci boreliozy są doksycyklina oraz antybiotyki β-laktamowe (amo­ksycylina, aksetyl cefuroksymu i ceftriakson).

Borelioza z Lyme

Borelioza z Lyme jest chorobą wielonarządową, przenoszoną przez kleszcze, której manifestacje mogą obejmować stawy, układ nerwowy, serce, ale najczęściej skórę¹. Ze względu na czas od początku objawów zwykle dzieli się ją na boreliozę wczesną (do 6 miesięcy od początku objawów) i późną (>6 miesięcy od początku objawów)². W Polsce jest ona jedną z najczęstszych chorób zakaźnych podlegających obowiązkowi zgłoszenia zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi³. W 2005 r. zarejestrowano w Polsce 4409 przypadków boreliozy, w 2019 r. – 20 629, w 2020 r. – 12 934^4,5. Liczba zgłaszanych przypadków systematycznie wzrasta (wyjątkiem był rok 2020, kiedy zanotowano spadek w porównaniu z latami poprzednimi, co zapewne wynikało z pandemii COVID-19). Coraz wyższa zgłaszalność jest efektem m.in. zmian klimatycznych wpływających na zasięg bytowania i wzrost liczebności kleszczy, ale także wynika z upowszechnienia stosowania diagnostyki serologicznej i wzrostu zgłaszalności tej choroby przez lekarzy⁶.

Wektorem boreliozy z Lyme są kleszcze z rodzaju Ixodes, które najczęściej spotyka się w lasach do 1,5 m wysokości, rzadziej na łąkach^1,7. Na łąkach natomiast częściej występują kleszcze z rodzaju Dermacentor, które nie są wektorem boreliozy – mogą przenosić jednak inne choroby, np. tularemię czy TIBOLA/DEBONEL (Tick-borne lymphadenopathy/ Dermacentor spp.-borne necrosis-erythema lymphadenopathy). Kleszcze Ixodes mogą w warunkach polskich być również wektorem zakażeń innych niż borelioza: kleszczowego zapalenia mózgu, tularemii, ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej czy babeszjozy¹. Warto wspomnieć, że kleszcze przechodzą przez 3 stadia rozwojowe: larwy, nimfy i postaci dorosłej; w czasie każdego ze stadiów żerują tylko raz⁸, ale w całym tym okresie mogą przenosić zakażenie krętkiem Borrelia i/lub innymi patogenami.